کاهش ۲۰۱ عنوانی آثار تالیفی کودک و نوجوان در نیمه نخست سال جاری

به گزارش کودک پرس ، براساس آمار و اطلاعات منتشر شده در سایت موسسه خانه کتاب، از سال 1357 تا به حال81 هزار و 552 کتاب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان منتشر شده است که از این تعداد 52 هزار و 894 تالیفی و 28 هزار و 658 عنوان ترجمه است. این درحالی‌ است که تعداد آثار تالیفی در دهه‌های 60، 70، 80 و نیمه نخست دهه 90 نیز حاکی از افزایش تعداد عناوین آثار تالیفی نسبت به ترجمه است. اما بر اساس این آمار تعداد عناوین آثار تالیفی در نیمه نخست سال جاری هزار و 805 عنوان بوده که نسبت به 2هزار و شش عنوان کتاب ترجمه با کاهش 201 عنوانی روبه‌رو بوده که نشان دهنده اقبال بیشتر ناشران و مخاطبان نسبت به آثار ترجمه است.

از سویی دیگر میزان فروش کتاب در حوزه کودک و نوجوان در طول نیمه نخست سال در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و در طرح‌هایی مانند طرح عیدانه و طرح تابستانه کتاب حاکی از سبقت گرفتن میزان فروش آثار ترجمه بر تالیفی است به طوری که بر اساس آمار موسسه خانه کتاب پرفروش‌ترین کتاب‌ها در طرح تابستانه در حوزه کودک و نوجوان، آثاری مانند «دنیای معرکه تام گیتس» اثر لیز پیشون، «شازده کوچولو» آنتوان دو سنت اگزوپری، مجموعه «خانه درختی» اثر اندی گریفیتس و تری دنتون و «بهانه‌های عالی» اثر لیز پیشون بوده است که میزان فروش آنها نسبت به آثار تالیفی بسیار بیشتر بوده است.

نگاه منفی سیستم توزیع و کتابفروشی‌ها به آثار تالیفی
علی عسگری، مدیر انتشارات هوپا، که پرفروش‌ترین آثار کودک و نوجوان در طرح تابستانه کتاب مانند مجموعه «تام گیتس»، مجموعه «خانه درختی»، «بهانه‌های عالی» و «پرونده ویژه: فراتر از ترس» را منتشر کرده است، دراین باره می‌گوید: به عنوان یک ناشر ایرانی باید بگویم متاسفانه میزان استقبال بچه‌ها از کتاب‌های ترجمه بسیار بیشتر از کتاب‌های تالیفی است و اگر حتی آثار پرفروشی مانند مجموعه «تام گیتس»، مجموعه «خانه درختی»، «بهانه‌های عالی» و «پرونده ویژه: فراتر از ترس» را درنظر نگیریم و به کتاب‌های معمولی در حوزه ترجمه بسنده کنیم می‌توان گفت که در بهترین حالت، نسبت استقبال و فروش آثار ترجمه به تالیفی سه به یک است.

این ناشر کودک و نوجوان معتقد است که عوامل مختلفی در میزان استقبال و فروش کتاب‌های کودک و نوجوان در ایران تاثیر دارد که از جمله آنها می‌توان به نگاه منفی سیستم توزیع، شبکه‌های پخش و کتابفروشی‌ها به کتاب‌های تالیفی اشاره کرد. معمولا کتاب‌های تالیفی کودک و نوجوان کمترین جایگاه را در ویترین کتابفروشی‌ها به خود اختصاص می‌دهند و این مساله سبب می‌شود مخاطبان این‌گونه آثار کمتر بتوانند کتاب‌های تالیفی را ببینند و طبیعتا میزان استقبال از این آثار هم کاهش می‌یابد.

رعایت نکردن حق کپی رایت ام‌الفساد صنعت نشر ایران است
عسگری در ادامه پایین بودن سطح عمومی آثار تالیفی کودک و نوجوان نسبت به ترجمه را نیز از دلایل اساسی کم‌توجهی به تالیف در ایران عنوان می‌کند و می‌گوید: ناشران سعی می‌کنند از بین انبوه آثار کودک و نوجوانی که در کشورهای دیگر منتشر می‌شود، بهترین آثار را انتخاب و ترجمه کنند، طبیعتا آثار تالیفی ما نمی‌توانند به راحتی با این‌گونه آثار رقابت کنند.

وی در ادامه می‌افزاید: مشکل اساسی دیگری که در این حوزه وجود دارد و می‌توان از آن به عنوان ام‌الفساد صنعت نشر ایران نام برد، رعایت نکردن حق کپی رایت در ایران است. ناشران در ایران به پخته‌خواری عادت کرده‌اند. آنها با خرید یک نسخه کتاب پرفروش خارجی بدون خرید حق کپی رایت، اسکن کردن عکس‌های کتاب و ترجمه آن با کمترین هزینه می‌توانند کتاب چاپ کنند و این کار برایشان سود بیشتری دارد تا بخواهند کتابی را با پرداخت هزینه زیادی بابت حق تالیف، تصویرگری، گرافیک، ویراستاری، صفحه‌بندی و … منتشر کنند و در ویترین هم دیده نشود.

به گفته عسگری، اگر ناشران در ایران حق کپی‌رایت را رعایت کنند و بدانند که برای انتشار هر کتاب چه در حوزه تالیف و چه در حوزه ترجمه باید هزینه کنند و پخته‌خواری را کنار بگذارند، فرهنگ تالیف در کشور ما درست می‌شود و فضایی فراهم می‌شود که کم‌کم آثار تالیفی بتوانند با آثار ترجمه رقابت کنند. ما آثار تالیفی بسیار خوبی داریم که ظرفیت و توان رقابت با آثار ترجمه و مطرح شدن در سایر کشورها را دارند، اما به آنها بهای زیادی داده نمی‌شود و سرمایه‌گذاری خاصی برایشان صورت نگرفته است.

منبع: ایبنا