والدین از راهكارهای نهج‌البلاغه برای تربیت کودک غافل نباشند

به گزارش کودک پرس ، حبیب‌الله صابری‌نسب، مدرس دانشگاه و پژوهشگر نهج‌البلاغه، در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، با اشاره به نزدیک شدن هفته کودک و ضرورت توجه به این قشر مهم و اثرگذار جامعه، گفت: برای تربیت کودک روش‌ها و الگوهای متفاوتی وجود دارد، اما آنچه در قرآن و نهج‌البلاغه شریف ذکر شده است، همه شیوه‌ها را در برمی‌گیرد.

وی تربیت کودک را یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین دانست و اضافه کرد: در دنیای امروز، والدین قبل از تولد فرزند دغدغه تربیت و حفظ او از آسیب‌ها و معضلات اجتماعی را دارند و گاه تعدادی از خانواده‌ها با این دلایل از فرزندآوری صرف‌نظر کرده و خود را از لذت پدر و مادر شدن محروم می‌کنند. در کنار این والدین، هستند والدین دیگری که برای تربیت در خوش‌بینانه‌ترین حالت از روانشناسان کمک می‌گیرند.

صابری‌نسب با اشاره به اینکه اغلب خانواده‌ها و کارشناسان علم روانشناسی از منابع غنی دینی که در دسترس قرار دارد غافل هستند و از کنار آن با بی‌تفاوتی عبور می‌کنند، اظهار کرد: بدون تردید ورود مضامین دینی در بطن خانواده دارای نتیجه‌ای مشخص است و نمی‌توان نتیجه را روی اما و اگرها مبهم دانست، چراکه دستورالعمل‌های ارائه شده از سوی ائمه اطهار(ع) الهی بوده و در مسیر الهی خطا و لغزش وجود ندارد.

ضرورت آشنایی مربیان مهدهای کودک با مضامین دینی

وی با بیان اینکه نهج‌البلاغه سرشار از نکات نغز و محتوای ناب و خالص الهی است، اضافه کرد: در این کتاب که به عنوان برادر قرآن معروف است در محورهای مختلف دستورالعمل‌های متناسب با همان محور بیان شده و ضروری است مربیان مدارس و مهدهای کودک با مضامین دینی، قرآنی و الهی بیش از پیش آشنا باشند. بدون تردید تأسی به کلام مولا علی(ع) بهترین مسیر برای تحقق اهداف است و می‌تواند مناسب‌ترین منبع برای تربیت‌کننده و تربیت‌شونده باشد.

صابری‌نسب به نامه حضرت علی(ع) به امام حسن(ع) معروف به نامه ۳۱ نهج‌البلاغه اشاره کرد و ادامه داد: تربیت فرزند کار راحتی نیست و با وجود هجمه‌های وارده از سوی دشمن این امر خطیر برای والدین سنگین‌تر از قبل نیز شده است. در این نامه پرمحتوا، نکات جالب و درخور توجه‌ای قرار دارد که جا دارد پژوهشگران، نویسندگان، شعرا و … هر یک در حیطه تخصص خود در راستای تبیین نکات با جدیت و دانش بیشتر قدم بردارند.

وی محبت و بروز احساسات عاطفی را رمز موفقیت در تربیت عنوان و با اشاره به اینکه روش محبت کردن نیز مهم است که والدین باید بیاموزند، تصریح کرد: محبت فقط برآورده کردن مایحتاج روزمره کودکان نیست، گاه والدین به خیال خود فکر می‌کنند تهیه خوراک، پوشاک و هر آنچه کودک طلب کند محبت محسوب می‌شود، اما باید دقت کرد در کنار آن محبت روحی، روانی، دینی و معنوی نیز بسیار حائز اهمیت است که گاه کمتر به آن توجه می‌شود.

صابری‌نسب به حکمت ۳۹۹ نهج‌البلاغه: «إِنَّ لِلْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ حَقّاً، وَ إِنَّ لِلْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ حَقّاً؛ فَحَقُّ الْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ أَنْ يُطِيعَهُ فِي كُلِّ شَيْءٍ إِلَّا فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ؛ وَ حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ يُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ يُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ يُعَلِّمَهُ الْقُرْآنَ، فرزند را بر پدر حقى است و پدر را نيز بر فرزند حقى. حق پدر بر فرزند اين است، كه فرزندش در همه حال، فرمانبردار باشد و مگر در معصيت خداى سبحان و حق فرزند بر پدر اين است، كه براى او نامى نيكو برگزيند، نيكو ادبش كند و قرآنش بياموزد» استناد کرد و افزود: آموختن قرآن یکی از مهم‌ترین ضروریاتی است که باید خانواده‌ها نسبت به آن اهتمام ویژه داشته باشند، اما متأسفانه با وجود اینکه بارها و بارها در مورد علل عدم این اهتمام در برنامه‌ها، نشست‌ها و مصاحبه‌های مختلف صحبت شده است، اقبالی از سوی خانواده‌ها احساس نمی‌شود.

نویسندگان با دانش بیشتر به محتوای نهج‌البلاغه بپردازند

این مدرس دنشگاه توجه به ایجاد رابطه عاطفی قوی بین والدین و فرزندان را از جمله نکات مهم در تربیت کودک دانست و اضافه کرد: متأسفانه امروز با گسترش فضای مجازی کودکان قشر فراموش شده جامعه هستند و به تربیت عاطفی آنان توجه کافی نمی‌شود. برخی از والدین بیشتر وقت خود را صرف فضای مجازی کرده و از آسیب‌های روحی که به فرزندان وارد می‌شود بی‌اطلاع یا کم‌اطلاع هستند. در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه قبل از شروع هر نوع توصیه یا تذکری شاهد عبارات عاطفی همچون: «تو پاره تن من، بلکه بیشتر از آنی» هستیم. پس از آن حضرت فرزند خود را به خدادوستی و پیشه کردن تقوای الهی سفارش می‌کند، اما باید دید والدین امروز به چه میزان نگران و دغدغه عملی کردن دستورات الهی را دارند؟

وی به حدیثی از مولا علی(ع) که فرمودند: «ما نَحَلَ والِدٌ وَلدَهُ أفضَلَ مِن أدَبٍ حَسَنٍ، هیچ پدری به فرزندش، موهبتی مانند تربیت نیکو نبخشیده است» (مستدرک الوسائل، ج۲، ص۶۲۵) اشاره کرد و ادامه داد: امروزه نسبت به دهه‌های قبل ابزار تربیتی از تنوع و گستردگی ویژه برخوردارست. امروز مبانی دینی، تربیتی و قرآنی می‌تواند در قالب‌های مختلف به کودک آموزش داده شود، اما متأسفانه بازهم شاهدیم با وجود اقدامات خوبی که صورت گرفت است، از این امر نیز عقب هستیم و بهره‌مندی و کافی لازم صورت نمی‌گیرد.

این پژوهشگر نهج‌البلاغه در پایان به فرازی از حکمت ۳۵۹: «أَيُّهَا النَّاسُ تَوَلَّوْا مِنْ أَنْفُسِكُمْ تَأْدِيبَهَا، وَ اعْدِلُوا بِهَا عَنْ ضَرَاوَةِ عَادَاتِهَا، ای مردم، خودتان عهده‌دار تربیت نفس خویش باشید و نفس را از کشیده شدن به طرف هوس‌ها و عادت ناروا بازدارید» استناد کرد و افزود: این حکمت معنی خودسازی می‌دهد و بسیار ضروری است کودکان با خودسازی آشنا شوند؛ چراکه آشنایی آنان با مؤلفه‌ها و شاخصه‌های خودسازی آنان را در برابر آسیب‌های بسیار بیمه می‌کند.