خطر بازگشت مسری‌ترین ویروس جهان

با اینکه بیماری سرخک در سراسر جهان حداقل برای مدتی آرام گرفته پس از ریشه‌کنی موفقیت‌آمیز بیماری آبله در دهه ۱۹۷۰ یک تلاش جهانی مشابه برای واکسیناسیون در برابر سرخک، مرگ‌ و میر حاصل از ابتلا به آن را از ۲.۶ میلیون نفر در سال ۱۹۸۰ به ۷۳ هزار نفر در سال ۲۰۱۴ کاهش داد.

عدد R سرخک “متوسط تعداد افراد مبتلا به این ویروس” ۱۵ یا بیشتر است که حتی شایع‌ترین انواع ویروس کرونا “SARS-CoV-۲” را در سایه قرار می‌دهد. به دلیل این میزان از مسری بودن، هرگز امکان ریشه‌کنی کامل سرخک ممکن نبوده است، اما بسیاری از کشورها از سوی سازمان بهداشت جهانی “WHO” عاری از سرخک اعلام شده‌اند.

با این حال این دستاورد لزوماً دائمی نیست. بریتانیا در سال ۲۰۱۶ عاری از سرخک در نظر گرفته شد، اما تنها دو سال بعد وضعیت خود را از دست داد و اکنون تعداد مبتلایان در سراسر انگلیس به ویژه در شهر لندن و غرب میدلندز رو به افزایش است.

سلاح اصلی در جنگ علیه سرخک، واکسن MMR است که از سال ۱۹۷۱ ساخته شد و ایمنی در برابر بیماری‌های اوریون و سرخجه “دو ویروس دیگر با اثرات طولانی مدت بالقوه ناخوشایند” را نیز فراهم می‌کند.

تزریق جهانی واکسن MMR شاید بزرگترین پیروزی بهداشت عمومی در ربع آخر قرن بیستم بود که بر اساس برآوردهای سازمان بهداشت جهانی جان حداقل ۵۶ میلیون نفر را نجات داد.

تا اینکه در سال ۱۹۹۸ ادعاهای جعلی در مورد ارتباط بین واکسن MMR و اوتیسم در مجله معتبر The Lancet مطرح شد و گره در کار افتاد. سپس در سال ۲۰۱۰، این مقاله توسط مجله پس گرفته شد و اندرو ویکفیلد نویسنده اصلی آن از طبابت در بریتانیا کنار گذاشته شد. اما تا آن زمان دیگر دیر شده بود و خسارت وارد شده بود.

با وجود مطالعات متعددی که هم اثربخشی و هم ایمنی واکسن MMR را تایید می‌کنند و هیچ ارتباطی با اوتیسم در آنها یافت نشده است، بسیاری از مردم در مورد واکسیناسیون فرزندان خود تردید می‌کنند. همین تردید موجب شده تا سرخک بازگشت موذیانه خود را آغاز کند و مرگ و میر جهانی حاصل از آن در سال ۲۰۲۲ به ۱۳۶ هزار مورد افزایش یابد.

تردید در واکسیناسیون و اطلاعات غلط

تردید و دو دلی در تزریق واکسن اگرچه چیز جدیدی نیست اما به چنان مشکلی برای خدمات بهداشت عمومی تبدیل شده است که مورد توجه شدید تحقیقاتی قرار گرفته است. مشکل فقط وجود داستان‌های ترسناک در مورد ابتلا به اوتیسم نیست. مطالعات مختلف پیچیدگی این مشکل را آشکار کرده‌اند.

اینکه هیچ عامل واحدی وجود ندارد که افراد مردد نسبت به واکسن در آن سهیم باشند و بنابراین هیچ استراتژی آموزشی عمومی آسان و واضحی برای حل این مشکل وجود ندارد.

کسانی که تحصیلات کمتری دارند تردید بیشتری دارند، اما در کسانی که دارای تحصیلات هستند نیز تمایل به تردید دیده می‌شود. به همین ترتیب در بسیاری از نقاط جهان در کسانی که اعتقادات افراطی دارند، کسانی که ضد دین هستند، کسانی که به دولت‌ها و نظام‌های سلامت بی‌اعتماد هستند، کسانی که به سرمایه‌داری و به ویژه صنعت داروسازی اعتماد ندارند، فقیرترین افراد جامعه و ثروتمندترین افراد جامعه، همه این گروه‌ها سطوح بالایی از تردید در مورد تزریق واکسن را نشان می‌دهند.

در مقابل یک فرد متوسط از نظر سطح درآمد و تحصیلات به احتمال زیاد در صف واکسیناسیون یافت می‌شود و پژوهشگران هنوز واقعاً نمی‌دانند چه چیزی موجب تردید یا عدم تردید در میان آحاد جامعه می‌شود.

تردید در تزریق واکسن در حال حاضر برای همه برنامه‌های واکسیناسیون به ویژه سرخک یک مشکل بزرگ است زیرا عدد R ۱۵ یا بیشتر به این معنی است که هر کاهشی در پوشش واکسن منجر به افزایش سریع موارد ابتلا می‌شود.

در جایی که پوشش واکسن به صورت محلی و منطقه‌ای کم می‌شود، ممکن است اپیدمی‌های محلی با شدت قابل توجهی به وجود بیاید. در حال حاضر بسیاری از کشورها در اروپا از جمله آلبانی، جمهوری چک، یونان و همچنین بریتانیا وضعیت عاری از سرخک را که به سختی به دست آورده‌اند از دست داده‌اند.

اما یک راه‌حل وجود دارد که همه ما می‌توانیم آن را بکار بگیریم.

واکسن MMR فقط برای کودکان نیست

حتی اگر یک بزرگسال در دوران کودکی واکسن MMR را دریافت کرده باشد یا از حمله سرخک در روزهای قبل از واکسیناسیون جان سالم به در برده باشد، ایمنی او در برابر این ویروس ممکن است کاهش یابد. اگرچه خطر حمله دوم شدید و برابر با علائم مشاهده شده در کودکان واکسیناسیون نشده بسیار ناچیز است، اما تزریق MMR در بزرگسالان همچنان ارزشمند است زیرا از محافظت از فردی که واکسن را دریافت می‌کند فراتر می‌رود.

این واکسن با تقویت ایمنی بزرگسالان در برابر آن سه ویروس احتمال عفونت بدون علامت را کاهش می‌دهد و از تبدیل شدن یک فرد بالغ به ناقل ناخواسته جلوگیری می‌کند.

واکسن MMR بزرگسالان می‌تواند به بازیابی بخشی از ایمنی جمعیتی که به دلیل تردید در تزریق واکسن از بین رفته است کمک کند.

نوزادان زیر یک سال نمی‌توانند واکسن MMR دریافت کنند، بنابراین آسیب‌پذیرترین قشر جامعه آنها هستند. تزریق واکسن MMR به بزرگسالان به محافظت از این نوزادان در برابر سرخک نیز کمک می‌کند و همچنین به جلوگیری از سرخجه در زنان باردار و نوزادان آنها کمک می‌کند.

اگر مردی هستید که سن بلوغ را پشت سر گذاشته‌اید انتخاب واکسن MMR بزرگسالان شخصاً از شما در برابر تورم بیضه که التهاب وحشتناک این عضو و از علائم اوریون مردان بالغ است محافظت می‌کند.

بازگشت به روزهای اپیدمی کنترل نشده سرخک به دلیل تردید مداوم در تزریق واکسن MMR برای جهان یک تراژدی خواهد بود. از این رو پزشکان و مقامات بهداشتی توصیه می‌کنند بیایید با انتخاب واکسن MMR بزرگسالان، مصونیت جمعیتی در برابر سرخک را به جایگاهی که باید باشد، برگردانیم.