تاثیر آلودگی هوا بر بارداری

به گزارش کودک پرس ،کارگروه پزشکی پرتال جامع وتخصصی کودک:گاز سمی مونواکسید کربن موجود در هوا در سه ماهه‌ی اول بارداری به راحتی از جفت عبور کرده و در صورت شدت زیاد مسمومیت به سقط جنین منجر می‌شود.آلوده‌کننده‌های هوا زیاد هستند، اما منواکسید کربن یکی از خطرناکترین و مهمترین این آلوده‌کننده‌ها به شمار می‌رود و این گاز در نتیجه‌ی سوخت ناقص مواد آلی ایجاد و مهمترین منابع تولیدکننده‌ی این گاز اگزوز اتومبیل‌ها، بخاری‌های گازی و نفتی است.

قدرت ترکیبی گاز مونواکسیدکربن با هموگلوبین خون 250 برابر بیشتر از اکسیژن بوده که علت سمی بودن این گاز است، به طوری که با وارد شدن این گاز به بدن قدرت حمل اکسیژن از هموگلوبین خون گرفته می‌شود و اکسیژن مورد نیاز بدن برای سوخت و ساز بسیار کم شده و در نتیجه به مسمومیت و ناراحتی افراد منجر می‌شود.

گازهای دیگری نظیر گاز کربنیک و بخارات اسیدی در هوا موجود هستند که با ایجاد اختلال در مجاری تنفسی موجب بروز سرفه و تنگی‌نفس در افراد می‌شوند اما گاز مونواکسیدکربن مهمتر و برای بیماران قلبی، سالمندان و زنان باردار عوارض خطرناکی را به دنبال دارد.

افراد به ویژه سالمندان و بیماران قلبی که دچار اسکلروز عروقی یا تنگی و سفتی عروق هستند، باید بیشتر به نکات ایمنی توجه کنند، زیرا به دلیل سفتی یا تنگی عروق اکسیژن به مقدار کم یا به میزان کافی به ارگان‌های حیاتی آنها نمی‌رسد.

همچنین با توجه به اینکه گاز مونواکسید کربن از جفت عبور می‌کند و خون جنین علاقه‌ی بیشتری به جذب این گاز سمی دارد در نتیجه جنین زودتر مسموم شده که آنها یا فوت و یا سقط می‌شوند.

خطر سقط جنین در زنان باردار بیشتر در سه ماهه اول بارداری است و این امر نیز به شدت مسمومیت به آلودگی هوا، شرایط سلامتی کبد، قلب و مقاومت بدنی مادر بستگی دارد. مادران باردار باید در 8 هفته اول حاملگی بسیار مراقب باشند و خود را در معرض هوای آلوده قرار ندهند.

در هفته های اول حاملگی، مادران باردار باید در صورت امکان در هوای آلوده حضور پیدا نکنند و از منزل بیرون نیایند و در صورتی که ناگزیر به بیرون آمدن هستند حتما از ماسک استفاده کنند.

در 8 هفته اول حاملگی با توجه به این که در این مدت اندام های جنین شکل می گیرد، زنان باردار باید از مواجه شدن با مواد شیمیایی و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا خودداری کنند.مواجه شدن با هوای آلوده به خصوص در 8 هفته اول حاملگی، احتمال بروز بیماری ها و نارسایی های قلبی و ایجاد یک مجموعه بیماری ها و ناهنجاری های اندامی را در جنین افزایش می دهد.

با توجه به این که در هفته های 8 تا 12 حاملگی، مغز جنین شروع به رشد و شکل گیری می کند و اختلال در رشد آن می تواند در ضریب هوشی و توانایی های مغزی جنین تاثیر بگذارد، به طور جدی به مادران باردار توصیه می شود در این مدت نیز خود را در معرض هوای آلوده قرار ندهند.

مسمومیت در افراد مختلف به شرایط جسمانی و سلامتی آنها و همچنین به ماده، غلظت و شدت ماده‌ی سمی بستگی دارد و ممکن است مسمومیت در افراد مختلف با توجه به این عوامل خفیف یا شدید باشد. مسمومیت خفیف در افراد به صورت سردرد، سرگیجه،‌ خواب آلودگی، خستگی و ضعف بروز می‌کند و در صورتی که مسمومیت به حالت شدید رخ دهد بیمار دچار بی‌قراری، استفراغ و بیهوشی می‌شود و در شرایط حاد به صورت تشنج ظاهر می شود.

به طور کلی 12 هفته اول حاملگی دوران بسیار حساسی است و مادران باید بیشترین توجه را به سلامتی جنین نشان دهند، اما از هفته 16 به بعد میزان حساسیت نه این که از بین می رود، بلکه کمتر می شود; چون تا این زمان اندام های جنین، قلب و مغز او شکل گرفته است.در عین حال از هفته 16 به بعد حاملگی در شرایط بحرانی آلودگی هوا، مادران باردار باید از منزل بیرون نیایند، خود را معرض آلودگی هوا قرار ندهند و در صورتی که ناچار به بیرون آمدن هستند از وسایل محافظتی همچون ماسک ها استفاده کنند.

همچنین احتمال ناباروری زنان را نیز افزایش می دهد، زنانی که بیشتر در معرض آلودگی هوا قرار دارند نازایی در آنها بیشتر می شود و یا این که بیشتر دچار سقط جنین، زایمان زودرس، پاره شدن کیسه آب جنین، عدم رشد جنین، تولد نوزادانی با وزن کم و حتی بروز لب شکری (شکاف لب) در نوزادانشان می شوند.

رساندن هوای آزاد و پاک مهمترین اقدامی است که افراد در مسمومیت خفیف باید انجام دهند، زیرا هوای پاک 21 درصد اکسیژن دارد و همچنین بیمار را باید از شرایط و محیط آلوده دور کرد و مسمومیت خفیف با استنشاق هوای پاک رفع می‌شود.

در صورت بروز مسمومیت شدید، به طوری که بیمار دچار تشنج و بی‌هوشی شود، باید وی را به بیمارستان انتقال داد تا با اقدامات اختصاصی و تجویز اکسیژن بهبود یابد.در منازل نیز اگر رنگ شعله‌ی بخاری‌های گازی زرد باشد امکان تولید گاز سمی وجود دارد و ممکن است با ایجاد خواب آلودگی افراد را مسموم کند و حتی در شرایط حاد به بیهوشی نیز منجر می‌شود.

نایب رییس انجمن سم‌شناسی ایران

منبع:مهد پرتال