زمان از شیرگرفتن کودک

به گزارش کودک پرس ،کارگروه پزشکی پرتال جامع وتخصصی کودک: از شیر گرفتن کودکان معمولاً زمان مشخصى ندارد در مواردى که شیر مادر کم شده یا مادر قادر به ادامه شیردهى به‌طور کامل نیست و از سوى دیگر، امکانات لازم براى فراهم کردن غذاى مناسب شیرخوار وجود دارد بین ۶ ـ ۴ ماهگى مى‌توان غذاهاى کمکى را به همراه شیر مادر به کودک داد
زمان از شیرگرفتن کودک

والو الِداتُ یُرْضِعْنَ اَوْلادَهُنَّ حَولَیْنِ کامِلَیْنَ لِمَنْ اَرادَ اَنْ یَتمَّ الرضَّاعَةَ“.

مادرانى که مى‌خواهند شیردادن را به فرزندان خود کامل سازند، دو سال تمام شیرشان بدهند. (سورهٔ بقره، آیهٔ ۲۳۲)

از شیر گرفتن کودکان معمولاً زمان مشخصى ندارد در مواردى که شیر مادر کم شده یا مادر قادر به ادامه شیردهى به‌طور کامل نیست و از سوى دیگر، امکانات لازم براى فراهم کردن غذاى مناسب شیرخوار وجود دارد بین ۶ ـ ۴ ماهگى مى‌توان غذاهاى کمکى را به همراه شیر مادر به کودک داد. به‌عبارت دیگر، در شرایط مناسب بهداشتى و اقتصادى مى‌توان در سن ۶ ـ ۴ ماهگى به‌تدریج شیر مادر را کم کرد. همچنین باید توجه داشت که شیر مادر منبع بسیار خوب مواد پروتئینى است بنابراین در بسیارى از موارد که غذاى مناسب جانشین شیر مادر در دسترس نیست دادن شیر مادر تا دو سالگى همراه با غذاهاى موجود توصیه مى‌شود.

از شیر گرفتن کودک باید به‌تدریج انجام شود و بهتر است در فصول گرم سال صورت نگیرد قطع ناگهانى شیر مادر براى کودک و مادر ممکن است مشکلات زیادى را ایجاد کند. در مادران جوان که مقدار ترشح شیر آنان زیاد است قطع ناگهانى شیردهى باعث جمع شدن شیر در پستان و بروز عواقب ناشى از آن مى‌شود. همچنین سبب ناراحتى و عصبانیت کودک شیرخوار مى‌گردد به‌طورى که ممکن است از خوردن غذاهاى دیگر نیز امتناع ورزد. به هر حال اغلب نوزادان در سن ۶ ماهگى نیاز به غذاهاى اضافى دارند هدف از دادن این غذاها اولاً تکمیل کردن شیر مادر و ثانیاً اطمینان یافتن از این است که کودک انرژى، پروتئین و سایر مواد مغذى کافى براى رشد معمولى را دریافت مى‌دارد. نکتهٔ مهم آن است که شیر مادر باید تا حداکثر زمان ممکن به کودک داده شود زیرا حاوى مقادیر سودمندى از انرژى و پروتئین‌هاى مرغوب براى نوزاد مى‌باشد.

معمولاً مادران شیردهى که حامله مى‌شوند به‌طور ناگهانى در یک روز تصمیم به قطع شیر مى‌گیرند و در حقیقت حاملگى از موارد قطع ناگهانى شیردهى نیست اگر چه در حالت مادر به‌تدریج تغییراتى ایجاد مى‌شود و تغذیه دو موجود در حال رشد به‌وسیلهٔ مادر منطقى به‌نظر نمى‌رسد با وجود این صلاح نیست به‌طور ناگهانى شیرخوار از پستان گرفته شود بلکه این کار باید با تدبیر کافى و طى چندین روز عملى گردد چنانچه به‌علت پرشیرى پستان‌هاى بسیار سنگین و دردناک باشند، مى‌توان به مدت کوتاهى کودک را شیر داد تا از شدت احساس شیر در پستان کاسته شود و به‌تدریج کودک را از شیر گرفت. بهترین نوبت براى از شیر گرفتن، نوبت نیمه شب و سپس نوبت‌هاى وسط روز است اصل رعایت فاصله‌گذارى بین تولد فرزندان ـ حداقل ۳ سال ـ از بروز چنین مشکلاتى مى‌کاهد.

از شیر گرفتن تدریجى با اسفتاده از فنجان بین ۹ تا ۱۵ ماهگى

در بیشتر کودکان ۹ تا ۱۲ ماهه، نیاز به تغذیه از شیر مادر و نیاز به مکیدن تا حدى کاهش مى‌یابد. در این مرحله آنها در طول تغذیه، چندین بار پستان را رها مى‌کنند و مى‌خواهند با مادر بازى کنند. در این حالت مى‌توان آنها را به نوشیدن شیر از فنجان تشویق کرد و به‌تدریج در مدت چند هفته و بدون ایجاد محرومیت یا سرخوردگى با استفاده از فنجان به آنها شیر داد.

براى از شیر گرفتن کودک، بهتر است از ۵ ماهگى به بعد، گاه جرعه‌اى شیر با فنجان به کودک داده شود تا با این روش آشنا شود. از ۹ ماهگى، کودک را تشویق نموده که خود فنجان را به‌دست بگیرد. اگر کودک در این مرحله به خوبى با فنجان شیر بنوشد، براى از شیر گرفتن آمادگى دارد. در این حالت باید مقدار شیر فنجان را به‌تدریج زیاد کرده ولى مدت کوتاهى نیز مادر پستان به دهان کودک بگذارد. بعد به‌جاى تغذیه با پستان، در یک وعده با فنجان به او شیر داده شود. هفتهٔ بعد یک وعدهٔ دیگر شیر خوردن را حذف کرده و به‌جاى آن با فنجان او را تغذیه کرده و هر هفته یک وعده تغذیه با شیوهٔ جدید را جایگزین روش قبلى نموده تا کودک به‌طور کامل از شیر مادر گرفته شود. در این کار نباید عجله کرد زیرا ممکن است علاقهٔ کودک به تغذیه با فنجان به‌طور منظم زیاد نشود. مثلاً اگر کودک در این مرحله دندان در مى‌آورد یا بیمار است، باید با توجه به وضع او عمل نموده و از شیر گرفتن را در صورت لزوم به تأخیر انداخت. همچنین، در این مرحله از انجام کارهاى دیگر و آموزش‌هائى که نیاز به صرف نیروى زیاد دارد خوددارى شود.

از شیر گرفتن تدریجى، براى سینهٔ مادر اشکالى به‌وجود نمى‌آورد. اگر پستان‌ها پر شد، کافى است مادر ۱۵ تا ۳۰ ثانیه آنها را به دهان طفل بگذارد تا از فشار آنها کاسته شود. مکیدن طولانى پستان‌ها حتى به مدت ۵ دقیقه، باعث ادامهٔ تولید شیر مى‌شود.

بیشتر مادران به سادگى این پیوند روانى را قطع مى‌کنند و براى برخى دیگر این عمل دشوار است و هفته به هفته آن را به تأخیر مى‌اندازند.

گاه مادرى از ترس شیر نخوردن کودک با فنجان، در مورد از شیر گرفتن نوزاد دچار تردید مى‌شود. اگر کودک بتواند در هر وعده ۱۲۰ سى‌سى و یا در شبانه‌روز ۴۸۰ سى‌سى شیر از فنجان بخورد، مى‌توان تغذیه با پستان را قطع کرد، زیرا این مقدار شیر همراه با غذاهاى دیگر معمولاً براى کودک کافى است