«سفر جادویی»؛ نمایشی برای همه گروه‌های سنی/ شناخت مفهوم «اختلاف» در یک تئاتر

به گزارش کودک پرس ، اختلاف، مسئله‌ای جدی و فراگیر در ارکان مختلف زندگی است. از اختلافات معمول میان کودکان تا اختلافات چند وجهی میان بزرگسالان، همه و همه در ایجاد تعادل رفتار یا به هم ریختگی و عدم تعادل در عملکرد آحاد مردم جامعه، تاثیرات عمیقی به جا می‌گذارد. در این میان آنچه که مهم است شناسایی عوامل اختلافات و یافتن راه های حل آن‌هاست.

«حسن دولت آبادی» در نگاهی موشکافانه، موضوعی چنین مهم را در نمایش نامه «سفر جادویی» مطرح کرده است. مخاطب این اثر را با مواجه با عملکرد خود مواجه کرده و به چالش می‌کشد.

دولت آبادی که با تمرکز پنجاه ساله‌اش بر کودک و تئاتر کودک و نوشتن و چاپ بیش از ۲۰۰ نمایشنامه در ۶۰ جلد توانمندی‌اش را در این عرصه نمایانده است، در سفر جادویی نیز کوشیده است کودکان و نوجوانان را پیرامون موضوع اختلاف به تفکر وا دارد تا بر عامل یا عوامل ایجاد اختلاف تمرکز کند و در مواقع بروز اختلاف، راه‌های رفع آن را جستجو کند.

«سفرجادویی» از آن دسته نمایشنامه‌های حسن دولت آبادی است که همزمان با توجه کردن به مخاطب کودک و نوجوان، از بزرگسالان هم غافل نشده و همه این موارد را همزمان برای والدینی که همراه کودکان در سالن نمایش حضور یافته‌اند، مطرح کرده و آن‌ها را به تفکر وا دارد.

سفر جادویی که با  اختلاف ساده برادر و خواهری نوجوان آغاز می‌شود، با کشانده شدن خواهر به سرزمینی جادویی، احتمال انحراف در چشم و نگاه، دل و عواطف و مغز و اندیشه را در نمادهایی جذاب برای مخاطب کودک و نوجوان به تصویر می‌کشد و در قالب داستانی چند لایه مخاطب را مجذوب طرح داستان نمایش خویش می‌کند و در پناه جاذبه‌های تئاتری وادار به اندیشیدن می‌کند.

*«سفر جادویی» در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

نمایش شاد و موزیکال سفر جادویی ویژه افراد خانواده نوشته دکتر حسن دولت آبادی و امیر شیخ جبلی و کارگردانی منور دولت آبادی از سیزدهم بهمن ماه اجرایش را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرده و تا سی بهمن نیز ادامه دارد.

«منور دولت آبادی» نیز در موقعیت کارگردان سفر جادویی، با شناختی صحیح و عمیق از مفاهیم نهفته در متن، کوشید با به کار گیری عناصر بصری و شنیداری، جذابیت‌های نهفته در متن را با تحلیل همه جانبه، در موقعیت و شرایطی جذاب، دیداری، شنیداری و نمایشی کند.

دولت آبادی که از پشتوانه چندین ساله تئاتری برخوردار است، با انتخاب بازیگران نوجوان زنجانی، نوجوانانی که تاکنون تجربه‌ای در تئاتر نداشته‌اند، آن‌ها را به درستی هدایت کند. به این ترتیب شهر زنجان شاهد اجرایی جذاب از موضوعی خواستنی و ضروری است. به همین دلیل است که سفر جادویی با چنین استقبال فراگیری مواجه شد و رضایت مخاطبان زنجانی را در طیفی وسیع به خود جلب کرده است. بدون شک اشعار و موسیقی توانا، طراحی‌های  هوشمندانه و جذاب لباس‌ها و دکور اثر و پیوند مناسب همه این عوامل توسط این کارگردان آگاه، علت چنین توفیقی است.

انتظار این است که کانون پرورش فکری زنجان با تامین مناسب آنچه که یک سالن تئاتر در شرایط متعارف و معمول بدان نیاز دارد، به اجرای موفق تر چنین آثار توانایی بیشتر یاری رساند.

«منور دولت آبادی» درباره شروع فعالیت تئاتری‌اش به خبرنگار فارس می‌گوید: فعالیت در تئاتر را در ۱۰ سالگی و با بازی در تئاتر کالسکه آقای عدالت به کارگردانی پدرم آقای حسن دولت آبادی آغاز کردم. تجربه‌ای موفق با اجراهای گسترده در ساری و گرگان و یزد. این تئاتر بالاخره در ۱۳۷۱ با حضور  در جشنواره بین المللی فجر در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا و ضمن دریافت جوایز، مورد توجه قرار گرفت.

پس از آن فرصت بازی کردن در چند تئاتر دیگر از جمله تئاترهایی که پدر نوشته و کارگردانی کرده بودند برایم ایجاد شد که باعث شد، تجارب ارزشمندی کسب کنم.

وی در ادامه افزود:‌ در سال ۱۳۸۹ نمایشنامه «وقتی ماهی غرق می‌شود» که از نوشته‌های به چاپ رسیده در مجموعه «نمایشنامه‌های آسان» پدر است را در زنجان و با بازی کسانی که هیچ تجربه‌ای در بازیگری نداشتند ، کارگردانی کردم.

وی با اشاره به اینکه من هدایت و تربیت بازیگر را دوست دارد و احساس می‌کند در کنار خلق و آفریدن یک تئاتر، جمعی از بازیگران را هم برای عرصه بازیگری خلق می‌کند، افزود:تئاتر «وقتی ماهی غرق می‌شود» را در زنجان کارگردانی کردم و استقبال از آن فوق العاده بود. تا آنجا که بررسی کردم سابقه نداشت در زنجان یک تئاتر در اجرای عمومی و برای خانواده‌ها، هر شب سه سانس اجرا شود و جا برای تماشاچیان ایستاده در سالن حدود ۳۰۰ نفره وجود نداشته باشد.

وی با بیان اینکه بعد از اجرای عمومی موفق، به جشنواره ملی جوان در تهران راه یافته که حضور موفقی هم برایشان بوده است، گفت: من دوازده سال است که در زنجان زندگی می‌کنم. در کنار پدر و چند کارگردان دیگر دستیار، مشاور، طراح و… چندین تئاتر بودم. با انجام این فعالیت ها هم تجارب ارزشمندی کسب کردم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا به فکر نگارش نمایشنامه هم بوده است، گفت:‌ واقعیت این است که فکر کردم اما اقدام جدی نکردم. نمی‌توانم بر دست نوشته‌هایم نام نمایشنامه بگذارم. اما چند نمایشنامه ترجمه کرده‌ام. امیدوارم ترجمه همه نمایشنامه‌های کتابی را که انتخاب کرده‌ام، انجام دهم و چاپشان کنم.

وی درباره اجرای نمایشنامه سفر جادویی نیز توضیح داد: پدر این نمایشنامه را در شرایط خاص و با سفارش یکی از دانشجویان سابقشان و کارگردان موفق امروز یعنی آقای شیخ جبلی نوشتند و چند بار هم تغییرش دادند. در گفت‌و گو با پدر از نوع نگاه ایشان در این اثر که از مسئولیت پذیری شان نشأت می‌گیرد، خوشم آمد. خوبی نگاه اثر این است که فقط به وجود اختلاف پرداخته نمی‌شود بلکه در این اثر، به دلایل ایجاد اختلاف و فراتر از آن به چگونگی مواجهه با اختلافات هم توجه می‌شود.

وی با اشاره به توانا بودن دکتر دولت آبادی در نویسندگی و تجربه پنجاه ساله کارش گفت: من هم سعی کردم متنی خواندنی را به نمایشی دیدنی تبدیل کنم. موسیقی توانای اثر که کار آقای فرهنگ پژوه است هم خیلی کمک کرد. شخصا از دخالت‌های جدی‌ام در طراحی لباس و دکور و حتی پوستر بسیار خوشحالم.

دولت آبادی درباره تفاوت‌های نمایشنامه کودک و بزرگسال گفت:‌ «سفر جادویی» گرچه برای بزرگسالان حاضر در سالن اجرای این اثر هم گفتنی‌های بسیاری دارد، اما متوجه کودک و نوجوان است. چون شخصیت آن‌ها است که باید شکل بگیرد. بزرگسالان که به هر صورت شخصیتشان ساخته شده است.

تفاوت‌هایی بین تئاتر بزرگسال با تئاتر نوجوان و تئاتر کودک وجود دارد. از جمله این که کودک برخوردهای فیزیکی را دوست دارد، جا خوردن‌های ناگهانی را، وجود حرکات هماهنگ را هم. در عوض در سنین پایین فلاش بک او را گیج می‌کند و ذهنش نمی‌تواند رفت و آمد زمانی را مرتب و دریافت کند. در محتوا هم به دلیل محدود بودن دایره واژگان نوشتن برای کودک و خصوصا خردسال آسان نیست. این‌ها نمونه‌های مثالی تفاوت با تئاتر بزرگسال است. ترجیحا سفر جادویی اثری برای کودک و نوجوان است. اثری که بزرگسالان هم از آن بی بهره نمی‌مانند و برایشان لذت بخش خواهد بود‌.

منبع: فارس