جای نویسنده کودک در مدرسه است

به گزارش کودک پرس ، نخستین نشست مبانی آموزشی ادبیات کودک و نوجوان در دوره ابتدایی با عنوان «رمان و ظرفیت‌های آن برای آموزش ابتدایی» با حضور شهرام اقبال‌زاده، مهدی ضرغامیان، مونا سیفی و جمعی از معلمان و مربیان، در شهر کتاب ونک برگزار شد.

مهدی ضرغامیان در آغاز این نشست، هدف از برگزاری این جلسات را مطرح کردن این مساله عنوان کرد که ادبیات کودک و نوجوان ما در ایران بدنه تنومند و بزرگی پیدا کرده و می‌تواند به خوبی مدرسه‌ها، معلم‌ها و مخصوصا کتاب‌های درسی را تغذیه کند.

به گفته وی، تعداد نویسندگان و مترجمان ما در حوزه‌های مختلف ادبیات کودک کاملا زیاد شده است و به خوبی می‌توانند تولید فکر کنند و این توانایی را دارند که در حوزه‌های مختلف، کتاب‌های درسی را تغذیه کنند در حالی‌که آموزش و پرورش به طور کامل ادبیات کودک و نوجوان را نادیده می‌گیرد در حدی که آن‌ها تصور می‌کنند اصولا ادبیات کودک و نوجوان وجود ندارد.

آثار ادبیات کودک و نوجوان باید جزء منابع اصلی کتاب‌های درسی باشد
این نویسنده و مترجم در ادامه کتاب‌های درسی مدارس کشورهای پیشرفته را با کتاب‌های درسی مدارس کشورمان مقایسه کرد و گفت: متن کتاب‌های درسی در این کشورها در مواد درسی مختلف مانند علوم و ریاضی را متخصصان از ادبیات کودک و نوجوان گرفته‌اند و در هر کتابی نام دو یا سه نویسنده ادبیات کودک و نوجوان را می‌بینیم. متن این کتاب‌ها یا متعلق به یکی از نویسندگان کودک و نوجوان است یا برگرفته از یک کتاب مهم. درنتیجه کودک با نویسندگان آشنا می‌شود. تمرین‌هایی هم که در کتاب آمده از سوی متخصصان زبان آموزی و تعلیم و تربیت تهیه شده است، درحالی که کتاب‌های درسی ما را کارشناسان آموزش و پرورش تهیه می‌کنند که ممکن است نویسنده ادبیات کودک هم نباشند و در بسیاری از مواقع می‌بینیم نویسنده کتاب درسی نویسنده کتاب کمک درسی هم هست و به ندرت نویسنده کتاب درسی می‌بینیم که نویسنده ادبیات کودک هم باشد و این ضعف بزرگ سبب عقب افتادگی در آموزش و پرورش شده است.

وی در ادامه بیان کرد: اصولا معلم‌های ما نیز نویسندگان و کتاب‌های مطرح حوزه ادبیات کودک را نمی‌شناسند و ما این نشست‌ها را در حیطه‌های مختلف ادبیات، خواندنی‌های علمی، کتاب‌های مرجع و حوزه‌هایی مانند تصویرگری و شعر برگزار می‌کنیم تا نشان دهیم ما نویسندگان و ناشران کودک این توانایی را داریم که وارد آموزش و پرورش شویم.

به گفته ضرغامیان، نویسنده کودک کارشناس است و جایش در مدرسه است و می‌تواند همکار خوبی برای معلمان باشد. کتاب‌های کودک و نوجوان می‌توانند وارد کلاس‌های درس شوند و ما این ادعا را داریم که کتاب‌های کودکی که ناشران مختلف منتشر می‌کنند باید جزء منابع اصلی و درجه یک کتاب‌های درسی قرار گیرد.

رمان باید کودک را به آرامش خاطر واقعی برساند
شهرام اقبال‌زاده در این نشست به ویژگی‌های رمان اشاره کرد و گفت: همیشه گره و پرسشی در رمان وجود دارد که تعلیق ایجاد می‌کند و کودک و نوجوان را با خود همراه می‌کند. معمولا برای کودکان فردیت مهم است و می‌خواهد از خانواده جدا شوند و وارد جامعه شوند و استقلال کسب کنند.

این نویسنده و مترجم افزود: کودک و نوجوان باید در رمان همواره راه فرار و امید داشته باشد. درواقع کارکرد رمان از زمانی که تعلیقی ایجاد می‌کند تا زمانی‌که به گره‌گشایی و پایان برسد، باید کودک را به آرامش خاطر برساند، آرامش خاطری واقعی نه دروغین.

به گفته اقبال‌زاده، رمان مهمترین ژانری است که جهان کودک را تمام‌رخ به تصویر می‌کشد و هربار یک بحران جدی این گروه سنی را طرح می‌کند. رمان ژانری است که می‌تواند روانشناسی و نگاه جامعه شناختی به کودک بدهد و در باروری و استقلال ذهنی و هویت‌یابی به او کمک کند و سبب آشنایی کودک با جمله و مفاهیم مختلف ‌شود.

تاثیر جلسات کتابخوانی در بهبود زبان‌آموزی
مونا سیفی، نویسنده و از معلمان آموزش و پرورش نیز در این نشست به سابقه فعالیتش با دانش‌آموزان در مدرسه و جلسات کتابخوانی اشاره کرد و گفت: در طول سال‌هایی که در عرصه آموزش و پرورش کار کردم سعی کردم از هفت ساعتی که برای آموزش ابتدایی درنظر گرفته شده، یک ساعت را به آموزش کتابخوانی اختصاص دادم و در طول این جلسات شاهد کتابخوان شدن بچه‌ها و چشیدن لذت مطالعه از سوی آن‌ها بودم. همچنین این جلسات در بهبود جمله‌سازی، درک مطلب، دایره لغات و دیکته دانش‌آموزان بسیار مهم و تاثیرگذار است و من به طور غیرمستقیم توانستم تاثیر این جلسات را در زبان‌آموزی ببینم.

این معلم مدارس ابتدایی افزود: بعد از گذشت یک سال از برگزاری جلسات کتابخوانی در مدارس، تصمیم گرفتم هرماه رمانی را برای مطالعه به بچه‌ها پیشنهاد دهم و خودم را محدود به رمان خاصی نکردم و اجازه دادم کودکان با دنیای رمان، زندگی کنند و رمان‌هایی در ژانرهای مختلف مانند فانتزی و ترسناک انتخاب کردم.

وی در ادامه بیان کرد: من از طریق رمان‌خوانی نمی‌خواستم مفهوم خاصی را به بچه‌ها منتقل کنم. هدف من در درجه اول لذت بردن از کتاب بود و رسیدن به مفاهیم آموزشی را در مرحله بعدی قرار دادم.

سیفی همچنین به فعالیت‌هایی اشاره کرد که می‌توان با کتاب رمان در کلاس درس انجام داد و گفت: در این جلسات می‌توانیم به بچه‌ها روش معرفی کتاب و تشویق کردن سایر دانش‌آموزان و صحبت درباره کتابی که خوانده‌اند، را آموزش دهیم. همچنین برگزاری جلسات پرسش و پاسخ، استفاده از انواع نمودارها، تهیه دفتر گزارش کتابخوانی و روخوانی فردی و دسته جمعی کتاب به درک بهتر مطالب کمک می‌کند.

این معلم در ادامه خطاب به مربیان و معلمان مدارس گفت: برای سهولت در انتخاب کتاب می‌توانند به فهرست‌هایی که از سوی شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری، لاک پشت پرنده، رشد و کتابک منتشر می‌شود، مراجعه کنند.

منبع: ایبنا