ترس شاعران کودک از ورود به حوزه قرآن/ یکه تازی «عمو زنجیرباف»

به گزارش کودک پرس به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مهدی خان‌آبادی، مربی و شاعر قرآنی کودک و صاحب اثر«من بچه قرآنی‌ام» در نشست شعر قرآنی در استان مرکزی که در تحریریه ایکنا برگزار شد، با اشاره به اینکه برای توزیع کتاب «من بچه قرآنی‌ام» از ظرفیت‌هایی مانند مهدهای قرآنی، پیش دبستانی‌ها، مؤسسات قرآنی می‌توان استفاده کرد، گفت: خوشبختانه این ظرفیت در شهرستان اراک و حتی در دیگر شهرستان‌ها وجود دارد و با برنامه‌ریزی می‌توان کتاب شعر قرآنی را در اختیار مخاطب قرار داد.

حوزه شعر کودکان خوش‌بازده است

وی تصریح کرد: برخی از نویسندگان و شاعران جوان علاقه‌مند به فعالیت در حوزه کودک هستند، اما به دلایل اقتصادی خودداری می‌کنند، توصیه بنده این است که فعالیت در حوزه کودک بسیار جذاب و خوش بازده است، عموم مردم از کتب داستانی یا شعر کودک برای فرزندان خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین ترسی برای ورود به این حوزه وجود ندارد.

خان‌آبادی اظهار کرد: نگاه من به کتاب شعر «من بچه قرآنی‌ام» نگاه اقتصادی نبود، این کتاب را با تخفیف در اختیار دوستداران کتاب قرار می‌دهم یا حتی به صورت هدیه اهدا می‌کنم، این کتاب، اولین اثر بنده است، که اگر شرایط فراهم باشد توانایی رساندن آن به جلد ۲ و ۳ را نیز دارم.
وی کتاب شعر«من بچه قرآنی‌ام» را ویژه گروه سنی«ب»دانست و ابراز کرد: کودکان گروه‌های سنی«الف» یک تا سه سال، گروه سنی«ب» سه تا شش سال، گروه سنی«ج» شش سال تا ۹ سال، گروه سنی«د» ۹ سال تا ۱۲ تعریف می‌شوند.

خان‌آبادی بااشاره به اینکه شعر کودک درباره خود قرآن به عنوان کتاب وحی یا نیست یا کم است، تصریح کرد: در این کتاب ذکر شده که قرآن از کجا و برای چه هدفی آمده است، حتی برخی از نکات اخلاقی خیلی ساده و تعداد آیات قرآن به صورت اجمالی بیان شده است، در این کتاب سعی شده کودک نکات اخلاقی را با استفاده از آیات قرآن در حد فهم و درک خودش بیاموزد، قصد دارم در جلدهای بعدی به نکات مفهومی بپردازم، چراکه کودکان مخاطب این کتاب در حال رشد هستند و باید در کتاب‌های بعدی با نکات مفهومی آشنا شوند.

این شاعر قرآنی ادامه داد: با مشورتی که با معلمان داشتم به بنده تأکید کردند جلد بعدی را طوری نگارش کنم که برای بچه‌های سن ۳ تا ۶ سال مفید باشد، در جلدهای بعدی قطعاً از آیات قرآنی مناسب با سن کودکان و نوجوانان استفاده خواهم کرد اما در این گروه سنی میلی به بازگو کردن آیات نداشتم.

جای خالی شعر مهدویت میان کودکان

وی جای خالی کتاب شعر و داستان کودک در حوزه مهدویت را محسوس دانست و ابراز کرد: مباحثی مانند تعاون، غدیر، احترام به والدین، کمک به فقرا، احسان به مردم به صورت تکراری بیان شده است، نویسندگان به دنبال این باشند که خلأهای موجود را پر کنند، بنده فکر می‌کنم ارتباط امامان معصوم با قرآن مورد غفلت قرار گرفته است.
خان‌آبادی با بیان اینکه وزن و نوع بیان شعر دست شاعر را می‌بندد، ادامه داد: بنده حافظ قرآن نیستم اما با آیات قرآن در حد حفظ آشنایی دارم و متوجه برخی اشکالات کتاب مثل تعداد آیات قرآن هستم اما محدودیت شعری دست شاعر را می‌بندد و گاهی مجبور است ارقام را رُند به کار ببرد.
مدرس قرآن کریم در ادامه بیان کرد: کتاب دیگری تحت عنوان«آینه رحمان» ویژه بانوان در دست تألیف است، در این کتاب به مباحثی از جمله روخوانی قرآن، تدبر در کلام وحی و احکام حجاب و عفاف پرداخته شده است.
وی بابیان اینکه اگر نقد منصفانه‌ای باشد که زمینه ترقی بیشتر را فراهم کند خواهم پذیرفت، ادامه داد: نقد در جایی وارد است که مطلب بنده فساد در رفتار ایجاد کند، ممکن است منتقدان بگویند، شاعر این کتاب به جای ۶ هزار و ۲۳۶ آیه گفته است ۶ هزار و ۲۰۰ آیه، این امر فسادی در رفتار کودک ایجاد نمی‌کند.
خان‌آبادی گفت: اگر قرار باشد در کتاب شعر یا داستان احکام، سیره پیامبر(ص)، سنت ایشان، متن تاریخی قرآن مانند اصحاب فیل را به تصویر بکشانم مطمئناً حساسیت ویژه‌ای نشان خواهد داد، درست است که در هنر ابزاری تحت عنوان «استحسان»، یعنی مثلاً  محتوای فیلمنامه یا نمایشنامه، داستان‌ یا اشعار قرآنی، که صراحتاً در تاریخ به آن اشاره‌ای نشده است، صاحب اثر می‌تواند از احساس و برداشت خود استفاده کند اما به شرط اینکه این احساس که به نوعی یک خلاً تاریخی را پر می‌کند خلاف عقل،قرآن، سنت و سیره اهل‌بیت(ع) نباشد.
وی با اشاره به فضای رقابتی اسباب‌بازی و کتاب گفت: امروز کتاب با عناوین مختلف وارد بازار می‌شود اما این دلیلی بر این نیست که بنده وارد این عرصه نشوم، کتاب‌های خوب، نرم‌افزار مفید و ترانه‌های معنی‌دار که مفاهیم اخلاقی را انتقال می‌دهند در ذهن و روح کودک رسوخ می‌کنند، البته اسباب‌بازی در وهله اول جذابیت بیشتری از کتاب دارد اما علم روانشناسی ثابت می‌کند که اسباب‌بازی به سرعت تکراری می‌شود و از ماندگاری کمتری برخوردارست اما کتاب ماندگار است و کودک با هر بار مطالعه با میل خودش تصویر جدیدی از کتاب ترسیم می‌کند.
خان‌آبادی بابیان اینکه نویسنده کتاب برای توزیع باید از هر وسیله ممکنی استفاده و آن را به اماکن مختلف عرضه کند، تصریح کرد: بخشی از تألیف کتاب قرآنی نگاه تجاری‌سازی و بازاریابی آن است، برخی از نویسندگان این کار را انجام نمی‌دهند و تکرار می‌کنند بازار کتاب آنهم کتاب کودک با مضمون قرآنی مناسب نیست، بنده می‌پرسم: اگر کتاب «من بچه قرآنی‌ام» را که مثلاً ۳ هزار تومان قیمت دارد با تخفیف، ۲۵۰۰ تومان به مخاطب عرضه کنند، آیا این مخاطب در ذهن خود مقایسه نمی‌کند که مثلاً این قیمت در برابر چیپس و پفک روزانه کودک ارزان‌تر و ماندگارتر است و آیا فکر نمی‌کند با چنین کتاب و هزینه کمتری می‌تواند کودک خود را حداقل یک هفته سرگرم کند؟ مطمئناً همین طور است این بدترین حالتی است که صاحب اثر می‌تواند برای کتاب خود درنظر بگیرد.

اگر شاعر قرآنی شعر نگوید دیگران خواهند گفت

وی ادامه داد: اگر انسان قرار است در کاری قدم بردارد باید جدیت داشته باشد، در کلاس تربیت معلم همیشه به معلمان قرآنی گوشزد می‌کنم که یک معلم یا مربی قرآن باید فیلمساز، آهنگساز، فیلمنامه‌نویس یا حتی بازیگر سینما باشد، من که معلم قرآنی هستم چرا نباید برای کودکان و نوجوانان شهر خودم شعر بگویم اگر منِ نوعی، که توانایی دارم، برای کوکان شهر خودم شعر نگویم دیگران برای آنها شعر خواهند سرود، شعرهایی مانند «دستمال من زیر درخت آلبالو گمشده….» که نه تنها جنبه آموزشی ندارد مخرب هم هست.
مدرس قرآن کریم با اشاره به شبکه‌های مجازی و ماهواره تصریح کرد: هر مطلب و ابزاری دارای پله‌ای از جذابیت است، ما نمی‌توانیم ابزار مختلف را باهم مقایسه کنیم، هرچند که از ماندگاری اثرات کتاب نباید غافل شد، اما واقعیت این است که اثر گسترده سینما و فیلم کمتر در کتاب دیده می‌شود، به هیچ وجه نمی‌توان جذابیت سحرگونه رسانه را انکار کرد، اما کتاب می‌تواند به سینما خوراک دهد مثلاً بنده کتاب «من بچه قرآنی‌ام» را نوشتم و شاید کسی پیدا شودانیمیشن آن را بسازد یا این شعر با صدا و آهنگ خوب بخواند.
خان‌آبادی با اشاره به انتقادات تصویرگری کتاب «من بچه قرآنی‌ام» گفت: منتقد باید سواد کافی در حوزه انتقادی داشته باشد، درباره تصویرگری کتاب خود بنده چندان مایل نبودم از نقاشی‌های به روز استفاده شود، چون این کتاب قرار است توسط کودکان سه تا شش سال رنگ آمیزی شود بنده باید تصویری را ارائه دهم که همه کودکان حتی یک کودک با مداد رنگی شش رنگ، توانایی رنگ آمیزی داشته باشد، در غیر این صورت در اعتماد به نفس کودک خلل ایجاد می‌شود بنده تصویر کتاب را ساده گرفتم تا خودباوری در وجود کودک شکل بگیرد، البته کتاب خالی از ایراد نیست و در جلدهای بعدی قطعاً نواقص را برطرف خواهم کرد.
وی اضافه کرد: بنده این کتاب را به مربیان و معلمان قرآنی و پیش دبستانی هدیه می‌دهم، به آنها توصیه می‌کنم اگر طرح یا پیشنهادی دارند توسط شماره‌ای که بر روی جلد درج شده است اطلاع‌رسانی کنند، بنده معتقدم هیچ کاری بدون عیب و نقص نیست اگر عقل من به تنهایی جواب‌گوی زندگی بود هیچ‌وقت وحی نازل نمی‌شد نیازی به پیغمبر، دین، کتاب آسمانی نبود، عقل ما به عنوان نبی باطنی گاهی به خطا می‌رود که برای ممانعت از خطا باید از عناصر الهی مانند نبی ظاهری پیامبر(ص) و خاندان نبوی استفاده کنیم، وجود ۱۲۴هزار پیغمبر گواهی براین ادعاست.
خان‌آبادی بر لزوم حضور مردم در فعالیت‌های قرآنی تأکید کرد و افزود: مردم در مباحث مالی قرآن و فعالیت در این حوزه باید پیش قدم باشند، باید اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به گونه‌ای باشد که مردم همانطور که برای اهل‌بیت(ع) هزینه می‌کنند که جای بسی قدردانی دارد برای قرآن نیز هزینه کنند، بهتر است دولت از فعالیت عمومی مردم در حوزه قرآن حمایت کند، اعتقاد دارم در هر شهری باید گروهی برای سُرایش شعر کودک در زمینه‌های مختلف به ویژه قرآنی، مهدویت و … وجود داشته باشد و برای این کار حقوق دریافت کنند اگر این اقدام انجام شود قطعاً شعرهای بی‌اساس و بی‌محتوا جای خود را به اشعار اخلاقی با مفاهیم دینی خواهند داد.
وی با ابراز تأسف از کمبود شعر کودک با مضامین اخلاقی گفت: ما هنوز به این درجه نرسیده‌ایم، بچه‌های ما همچنان «عمو زنجیرباف» بازی می‌کنند، این یعنی کار جدیدی خلق نشده است که بتواند اثر بیشتری نسبت به این قبیل اشعار و بازی‌ها داشته باشد  دولت باید از افراد مستعد حمایت و برای آنها هزینه کند تا کتاب شعر و بازی‌هایی که ذهن و روح کودک را خلاق تربیت می‌کند را جایگزین بازی‌های بدون اثر کنند.
خالق کتاب شعر«من بچه قرآنی‌ام» در پایان ادامه داد: شاعر قرآنی مگر چقدر توان دارد، توان بنده نهایتاً به اندازه ۵هزار جلد کتاب شعر قرآنی است، دولت باید حمایت کند من این کتاب را نوشتم تا کودکان با مبانی دینی به زبان خودشان آشنا شوند و زمینه رشد آنها در سنین نوجوانی و جوانی فراهم شود، فعالیت در این حوزه باید گسترده انجام شود، باید آنقدر فرهنگ سازی شود که کتاب جزء اقلام مصرفی و در سبد خانوار قرار گیرد.

منبع: خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)