انطباق داستان‌های انیمیشن«مهارت‌های زندگی» با روایات و احادیث اسلامی

به گزارش کودک پرس ، مدتی است مجموعه انیمیشن «مهارت‌های زندگی» که سرپرستی نویسندگان و کارگردانان آن را فرخ یکدانه به عهده دارد، در کنداکتور پخش«کانال نهال» شبکه کودک و نوجوان رسانه ملی قرار گرفته است.

مجموعه انیمیشن «مهارت‌های زندگی» را مؤسسه فرهنگی «حور» در ۲۵۰ قسمت تولید کرده است که در هر قسمت از آن نکات تربیتی و اخلاقی و یکی از مهارت‌های مورد نیاز اجتماعی ویژه مخاطبان هدف یعنی کودکان در قالب روایت قصه‌، ارائه می‌شود.

به همین بهانه با منوچهر اکبرلو، کارشناس و مدرس هنرهای نمایشی و رسانه و یکی از اعضای گروه نویسندگان این مجموعه پیرامون این موضوع که «مهارت‌های زندگی» تا چه اندازه توانسته است مبتنی بر اصول اخلاقی و تربیتی اسلامی و ارزشی، تأثیر مثبتی بر روی مخاطب بگذارد، گفت‌و‌گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

ـ مقداری در مورد روند طراحی قصه‌ها و نگارش فیلمنامه این مجموعه انیمیشن که حاصل یک کار گروهی است، توضیح بفرمایید؟

گروهی از نویسندگان که سرپرستی آنها را فرخ یکدانه به عهده داشت، مأمور نگارش فیلمنامه‌های این انیمیشن شدند که طراحی قصه آنها با مشاورت یک کارشناس روانشناسی و یک کارشناس مذهبی که در کنار گروه نویسندگان حضور داشتند به انجام رسید و مجموعاً ۲۵۰ مهارت از مهارت‌های اجتماعی و سبک معمول و متعارف زندگی که رفتارهای به‌هنجار بود و اغلب آنها جهان‌شمول است در روند قصه گویی این مجموعه مورد توجه قرار گرفت.

ـ اشاره به حضور کارشناس مذهبی در کنار گروه نویسندگان داشتید، با این فرض باید نتیجه کار در طرح و تبیین مجموعه‌ای از این قوانین و مهارت‌های زندگی منطبق با موازین شرع و آموزه‌های دینی و اسلامی را تضمین شده دانست؟

به طور حتم. در روند داستان هر یک از قسمت‌های این مجموعه و حتی گفته‌های شخصیت‌های آن می‌توان ردپایی از متون مذهبی، سفارش و توصیه‌های بزرگان دین را البته به شکلی کاملاً غیرمستقیم مشاهده کرد؛ اساساً ایده و طرح کلی بسیاری از قسمت‌های این مجموعه از احادیث و روایات اسلامی اقتباس شده و در قالب طرح، برای بسط بیشتر قصه و دیالوگ‌نویسی در اختیار گروه نویسندگان قرار گرفته است.

با این وجود باید به یک نکته ظریف نیز توجه کرد و آن اینکه بسیاری از آموزه‌های تربیتی و اخلاقی و کسب مهارت‌های اجتماعی از سوی کودکان و نوجوانان امری کاملاً مشترک براساس هر مشرب فکری و اعتقادی است و وجهه جهانی دارد و بیش از هر چیزی ماهیتی آن انسانی است که در این مورد خاص نیز در روند روایت قصه‌ها، نکات زیادی در قصه‌گویی لحاظ شده است.

ـ چه چیزی از موضوعات داستانی این مجموعه، به طور کامل ماهیت اسلامی و قرآنی دارد؟

در مورد روابط میان بچه‌ها با یکدیگر و والدین آنها در این مجموعه قاعدتاً مجاز به پرداختن به نسخه‌ای براساس روابط و مناسبات فردی و اجتماعی حاکم بر دنیای غرب نبودیم، مواردی که ممکن است هنجارهای اجتماعی و اعتقادی ما آن را برنتافته و براساس تفکر اسلامی حاکم و نظام تربیتی ما منطبق با آموزه‌های دینی، ضدارزش تلقی شود؛ در نتیجه چنین روابطی را ما کاملاً براساس فرهنگ بومی و منطبق بر ارزش‌های دینی طراحی کردیم؛ امری که شاید آن را بارقه‌ای از سبک زندگی ایرانی و اسلامی و نقطه آغازین آن بتوان برشمرد.

ـ قطعاً شاهد پخش انیمیشن از شبکه کودک و نوجوان رسانه ملی بودید، خروجی کار را چقدر در برقراری ارتباط متقابل و مؤثر با مخاطب هدف، موفق ارزیابی می‌کنید؟

خوشبختانه در طول روند تولید این مجموعه ارتباط و تعامل خوبی میان گروه نویسندگی و گروه کارگردانی وجود داشت و به نظر می‌رسد نتیجه کار تا حد زیاد و قابل قبولی توانسته تأثیر عمیق و سازنده خود را بر روی مخاطب بگذارد؛ استفاده از تکنیک تصاویر سه‌بعدی، فضای رنگی و فانتزی برای طراحی شخصیت‌های این مجموعه با اتکا به فیلمنامه روان و سرراست و بدون تعلیق اضافی که مخاطب را دچار سردرگمی کند از جمله مصادیقی است که می‌توان به توفیق مجموعه و اقبال آن در نزد مخاطبان و خانواده‌های ایشان، اشاره کرد.

نکته‌ای که شخصاً نظرم را به خود جلب کرد اینکه در بازدید از چند پیش‌دبستانی و مدارس ابتدایی که برای کتابخوانی به آنجا دعوت شده بودم، مشاهده کردم که اولیای مدرسه، قسمت‌هایی از این مجموعه را ضبط و تکثیر و در اختیار والدین دانش‌آموزان که شاید در ساعت پخش از تلویزیون فرصت برای تماشای آن را نداشته باشند قرار داده بودند و یا در موردی در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی و توجیهی والدین دانش‌آموزان، قسمت‌هایی از این مجموعه به عنوان مثال مطرح و روی جزئیات آن بحث و بررسی کارشناسی، صورت می‌گرفت.

ـ فراگیر شدن تولید محصولاتی فرهنگی و هنری را در قالب‌هایی همچون انیمیشن «مهارت‌های زندگی» چقدر در امر آموزش و مهارت آموزشی کودکان و نوجوانان، لازم و ضروری می‌دانید؟

آموزش مهارت‌های اجتماعی نیاز مبرم جوامع ایرانی به ویژه در زندگی شهری است؛ امری که متأسفانه در نظام آموزشی و تربیتی ما به ویژه وزارت آموزش و پرورش مورد غفلت قرار گرفته و شاهد هستیم که بیشترین تمرکز این حوزه معطوف به محفوظات و شرح دروسی است که در عین اهمیت داشتن چندان ضرورت‌های زندگی آینده دانش‌آموزان را تأمین نمی‌کنند. در چنین شرایطی است که باید متولیانی همچون رسانه ملی و برنامه‌سازان دست به کار شده و با تولید آثاری همچون این مجموعه سعی در رفع خلأ آموزشی در این حوزه مهم و خطیر را داشته باشند.

منبع: ایکنا