ترسیم آینده در هاله‌ای از دود و تنهایی

به گزارش کودک پرس ، اعتیاد را می توان وابسته شدن جسمی، روانی و عصبی فرد به موادی که ترک آن مشکل یا غیر ممکن است، تعریف کرد. سخنگوی ناجا در آخرین نشست خبری اش اعلام کرد: «هم اکنون میانگین سن اعتیاد مردان در کشور ما 24 سال و زنان 26 سال است اما شروع انحراف به 15 سالگی رسیده و دروازه ورودی مواد مخدر نیز سیگار و قلیان است» .

پایین آمدن سن اعتیاد زنگ خطری برای خانواده هاست. این که سرمایه های این مرز و بوم در معرض این بلای خانمان سوز قرار گرفته و روز به روز بر تعداد این نوجوانان افزوده می شود، موضوعی است که به سادگی نمی توان از آن گذشت.

در ادامه به دو سوال مهم در این حوزه که چرا یک نوجوان به سمت اعتیاد گرایش پیدا می کند و خانواده ها باید برای رفع این مشکل چه کنند، پاسخ می دهیم.

دلایل گرایش نوجوانان به اعتیاد

دوران نوجوانی مرحله عبور از کودکی به بزرگ سالی، همراه با اشتیاق به آزمودن، تجربه و خطر کردن است. نوجوانان به علل مختلف به استفاده از سیگار و مواد مخدر روی می آورند. یکی از علل مهم گرایش به مواد مخدر در نوجوانان، کنجکاوی است. آن ها شنیده اند مواد مخدر احساس خوبی در فرد ایجاد می کند و باعث می شود نگرانی و غم ها را فراموش و احساس سرخوشی و آرامش کنند و این موضوع نوجوانان را علاقه مند به تجربه مواد مخدر می کند. همچنین نوجوانان می خواهند به خود و دیگران نشان دهند که بزرگ شده اند بنابراین با الگو برداری از دوستان و افراد مهم زندگی شان از جمله والدینی که اعتیاد دارند، در این دام می افتند. کسب احساس استقلال، تعارف دوستان یا اطرافیان و ارتباطات معیوب با خانواده و به خصوص والدین از جمله علل دیگر گرایش به اعتیاد است.

توصیه های پیشگیرانه به خانواده ها

در ادامه توصیه هایی برای پیشگیری از معتاد شدن نوجوانان که بسیار موثرتر از درمان است، به خانواده ها ارائه می شود. در قدم اول فراموش نکنید بنا به گفته سخنگوی ناجا، شروع این انحراف به 15 سالگی رسیده است و خانواده مهم ترین نقش را در این سن برای آینده نوجوانش دارد.

مهارت «نه گفتن» را به فرزندتان بیاموزید

فرزند نوجوان شما ممکن است با شرکت در جمع دوستان متقاعد به مصرف مواد شود. اگر مهارت «نه گفتن» را به فرزند خود بیاموزید، کمک بسیار بزرگی به او کرده اید. حتی بهتر است چنین مهارتی را با فرزندتان در مواقع مختلف تمرین کنید. باید به نوجوان تان بگویید که «نه گفتن» برای موقعیت هایی است که به هر شکلی سلامت جسمی، روانی و اجتماعی او تهدید می شود و او را از دستیابی به اهداف زندگی اش باز می دارد.

درباره اعتیاد صحبت کنید

با فرزندتان درباره اعتیاد صحبت کنید. گروهی از والدین تصور می کنند مطرح نکردن مشکلات گوناگون جامعه و سرپوش گذاشتن بر واقعیت های تلخ جامعه از جمله اعتیاد، روش مناسبی برای حمایت از فرزندشان است. در حالی که آنان نیاز دارند تا اطلاعات صحیحی درباره مسائل جامعه ای که در آن زندگی می کنند، داشته باشند و در این زمینه بهترین راهکار آن است که پدر و مادر سعی کنند با یافتن منابع و مدارک علمی و موثق، اطلاعات شان را ارتقا دهند.

آسیب های جسمی و روانی اعتیاد را بگویید

آن چه والدین می توانند درباره مواد مخدر به نوجوان شان بیاموزند، می تواند در زمینه پزشکی (آسیب های بدنی ناشی از مصرف مواد مانند ابتلا به ایدز، هپاتیت و انواع بیماری های قابل انتقال از طریق تزریق) یا روان شناختی (آسیب های رفتاری ناشی از مصرف مواد مثل بزهکاری، فحشا، جنایت و…) یا حتی عواقب قانونی دستگیر شدن همراه با مواد مخدر و مسائل قضایی متعاقب آن باشد.

اهمیت گفت و گو را نادیده نگیرید

شاید پیش خود فکر کنید فرزندتان اصلا به شما گوش نمی دهد یا حرف های شما هیچ اثری روی او ندارد اما واقعیت این است والدین جایگاه ویژه ای در ذهن فرزند دارند. نگرانی خود را درباره این مسئله با فرزندتان در میان بگذارید. این قاطعیت شما تاثیری بسیار زیادتر از چیزی که تصورش را می کنید، دارد.

روابط عاطفی تان را تقویت کنید

گوش دادن به صحبت های او، حمایت از رفتارهای مثبت، پسندیده و سالم، توجه کردن به احساسات و عواطف او و پذیرش بی قید و شرط نوجوانان، به آن ها کمک می کند تا با ایجاد رابطه ای نزدیک و صمیمانه با والدین خود درصدد مقابله با بحران های زندگی برآیند. دیدگاه ها و اعتقاداتتان را با صبوری و انعطاف پذیری به نوجوانان بیاموزید. اجازه دهید با بحث و گفت وگو احساس مسئولیت، ارزشمندی و خودکارآمدی در آن ها رشد یابد. با تعریف های مناسب از او، اعتماد به نفس اش را بالا ببرید و از برخورد همراه با خشونت خودداری کنید چراکه نتیجه ای نخواهد داشت و فرزندتان از شما فاصله خواهد گرفت و این فاصله احتمال به خطا رفتن وی را افزایش می دهد.

روش تربیتی تان با همسرتان یکی باشد

شما و همسرتان باید روش مشترکی را در برخورد با فرزندتان در پیش بگیرید. رفتار دوگانه شما و مشاجرات تان درباره روش های فرزندپروری، می تواند او را به توصیه های هر دوی شما بی اعتماد کند. نوجوانانی که در یک خانه آرام و در کنار خانواده ای همدل و صمیمی زندگی می کنند، کمتر به رفتارهای آسیب زا رو می آورند. اگر می خواهید فرزندتان رفتار سالم تری در پیش بگیرد، وقت بیشتری با او بگذرانید و صمیمیت بیشتری را در خانه ایجاد کنید.

به جای بازرسی بر او نظارت کنید

والدین آگاه و توانمند فرزندان خود را کنترل، بررسی و بازپرسی نمی کنند اما بر رفتار و روابط آن ها نظارت دارند. دقت داشته باشید معنای نظارت با کنترل و چک کردن کاملا متفاوت است. نظارت، بسیاری از اوقات می تواند نامحسوس باشد برای مثال نظارت بر ساعات رفت و آمد فرزند، عملکرد تحصیلی او، ارتباط با دوستانش، شناخت دقیق تر دوستان و حتی خانواده دوستانش و…. این ها مصداق هایی از نظارت داشتن بر نوجوان است. در این بین شناخت دوستان و افرادی که با او در ارتباط هستند از همه چیز مهم تر است و به هیچ وجه نباید دست کم گرفته شود.