بهبود عملکرد سینمای کودک و نوجوان در نتیجه اقدامات موثر دولتی

به گزارش کودک پرس ، سینمای کودک و نوجوان که این روزها و به واسطه سی‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان در صدر خبرهای فرهنگی بود ، می توان یکی از پایه ای ترین و موثرترین جلوه های هویت ملی و سینمایی کشور نامید. سینمایی که به دلیل رده سنی و اهمیتی که این دوره از زندگی در شکل گیری شخصی و اجتماعی افراد دارد، در همه کشورها یکی از کلیدی ترین و مهم ترین عرصه های سرمایه گذاری فرهنگی و سینمایی است.

چنانچه «سید عباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه جشنواره بین المللی فیلم های کودک و نوجوان (دوشنبه 4 شهریورماه 98) اظهار داشته بود: سینمای کودک و نوجوان بخشی از هویت سینمای ایران است و اگر به دنبال سینمای انسانی هستیم، کودکان و نوجوانان با فطرت پاک ما را به این سینما نزدیک‌تر می‌کنند؛ و اگر به دنبال سینمای اجتماعی هستیم، این سینمای کودک و نوجوان است که فرصت در کنار خانواده بودن را به ما می‌دهد.

یکی از نکات قابل تقدیر در سال های اخیر که در راستای بهبود وضعیت سینمای کودک و نوجوان انجام گرفته است را می توان اقدامات دولتی و بودجه دهی های مشخص در این عرصه دید که به سان گامی رو به جلو برای ارتقا موقعیت و ساختن فیلم های کودک و نوجوان و موفقیت های این حوزه بوده است.

آنچه در ادامه می آید صحبت های مدیر کل امور سینمایی و تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در راستای شرایط کلی سینمای کودک و نوجوان و موفقیت ها و چالش های این حوزه است.

«محمدرضا کریمی صارمی» در پاسخ به این سوال که امروز  وضعیت سینمای کودک و نوجوان چگونه است و آیا نسبت به یک دهه گذشته بهبود داشته، بیان داشت: امروز شرایط با توجه به حمایت هایی که مستقیما از معاونت سینمایی به بنیاد سینمای فارابی ابلاغ شده و تولیداتی که صورت گرفته، خیلی بهتر شده است؛ از سویی دیگر، تولیدکنندگان و سرمایه گذاران اخیرا به نیاز مخاطب پی برده اند و می دانند که مخاطب چه نیازی دارد؛ در نتیجه کارها روال بهتری پیدا کرده و شرایط تولید فیلم در این رده سنی خوب شده است.

وی افزود: تنها نکته شرایط اکران است که در پیچ و خم خودش گیر کرده است و بسیاری از فیلم ها نتوانسته اند تا شرایط اکران خوبی پیدا کنند. با توجه به این که مجوزها را هم از وزارت آموزش و پرورش گرفته اند ولی هنوز نتوانسته اند تا فیلم ها در سالن های اختصاصی واقعی (که فقط سانس های مرده صبح نباشند و بتوانند در تعداد سانس های زیاد و در مدت زمانی طولانی نمایش دهند) اکران کنند. به همین دلیل شرایط هنوز ایده آل نشده است تا سرمایه ها برگردد، چرخه اقتصاد آن شکل منطقی خود را بگیرد و سرمایه گذاران بیشتری به این سمت سوق پیدا کنند.

هزینه های سینما با توجه به شرایط اقتصادی کشور گران شده است و امروز تولید فیلم، سه یا چهار برابر دهه یا حتی سال قبل هزینه دارد؛ بنابراین سرمایه گذاران و تولیدکنندگان با دقت بیشتری وارد عرصه سینما می شوند و دنبال این هستند که به نوعی سرمایه شان را برگردانند؛ از سویی دولت هم مقداری وام پرداخت می کند که این وام ها باید قابل وصول باشند و برگشت دارند؛ تهیه کنندگان برای این وام ها از طریق بنیاد سینمایی فارابی به بانک ها مراجعه می کنند اما بانک ها هم شرایط خودشان را دارند و وام های بلاعوض کمتر شده است؛ در نتیجه مشکلات متعددی وجود دارد اما توجه جدی به این چرخه اقتصادی شده است و از سویی انیمیشن (پویانمایی)های پرفروش و پرمخاطب ما نشان داده اند که این چرخه اقتصادی واقعی است و می شود روی آن سرمایه گذاری کرد و سرمایه ها برمی گردد

انیمیشن «فیلشاه» و فروش آن نشان داد که مخاطب زیادی وجود دارد و سرمایه می تواند برگردد؛ و اگر نیاز مخاطب را تامین کنیم که به سالن سینما بیاید، سینمای کودک و فیلم های این رده سنی هم مانند فیلم های بزرگسالان که امروز اقتصادش خوب می چرخد، سینمای شکست خورده ای نخواهد بود.

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان زیر مجموعه سازمان مشخصی است؟

خیر. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمانی مستقل است که ردیف بودجه در مجلس دارد و می شود گفت که به نوعی با آموزش و پرورش در ارتباط است.

منظور این است که سوژه های فیلمسازی شما از کجا می آیند؟

از طرفی خود فیلمسازان و نویسندگان مستقیما به ما مراجعه می کنند و فیلمنامه هایشان را ارائه می دهند؛ از سوی دیگر چند سالی است که در حوزه اقتباس وارد شده ایم و از رمان های نوجوان که در کتابخانه ها و مراکز ما (کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) علاقمندان زیادی دارد و مطالعه شده است، برای فیلمسازی استفاده می کنیم؛ به این ترتیب که پس از انتخاب، این کتاب ها کارشناسی می شود (مثلا به تازگی دو رمان نوجوان را در اختیار نویسندگان قرار داده ایم) و بعد از تایید، تبدیل به فیلمنامه می شوند که این همان روند اقتباس هست.

این اقتباس ها داخلی و از تالیفات است و یا اقتباس از آثار ترجمه شده؟

بیشتر قصه های ایرانی مورد توجه هستند و کمتر ترجمه چرا که ترجمه حقوق انتشار دارد و وقتی با فیلم ها به فستیوال ها مراجعه می کنیم، حق انتشار به صورتی جدی مورد توجه است؛ به همین دلیل 99% از رمان های ایرانی برای اقتباس فیلمنامه استفاده می کنیم. فیلمنامه هایی که مستقل می آیند و بر اساس رمان هایی که تالیف شده اند، هستند، در شورای متعدد بررسی می شوند و اگر در چهارچوب اهداف ما باشند؛ حمایت می شوند. از سوی دیگر آنهایی که از کتاب های ما گرفته می شوند، اگر ساختار محکمی داشته باشند و اقتباس درستی شکل گرفته باشد، آنها هم تولید می شوند. آخرین کار ما «اقیانوس پشت پنجره» در حوزه مستقل بود که موفق به دریافت جوایز متعددی شد.

اگر بخواهید به دستاوردهایی که دولت اخیر در حوزه کاری شما داشته و راهگشایی هایی را در عرصه فیلمسازی کودک و نوجوان منجر شده است، اشاره کنید، مهمترین ها چه هستند؟

همین که «شورای کودک» به بنیاد فارابی واگذار شده است و بنیاد فارابی از این رده حمایت می کند و تفاهم نامه ای که ما در سه سال گذشته با بنیاد سینمایی فارابی بسته ایم و تولید مشترک را آغاز کرده ایم (در گذشته کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صورت مستقل عمل می کرد و امروز با بنیاد سینمایی فارابی تولید مشترک دارد)؛ از سوی دیگر حمایتی که معاونت سینمایی از جشنواره بین المللی پویانمایی در سال گذشته داشت، از جمله دستاوردهایی است که اتفاق افتاده و موجب توجهی جدی به این حوزه شده است.

این واگذاری به چه ترتیب بوده است؟

سینمای پویا نمایی و سینمای مستند از سوی معاونت سینمایی به مرکز گسترش واگذار شده اند؛ سینمای کودک هم به بنیاد سینمایی فارابی و بخش کودک بنیاد سینمایی فارابی، واگذار شده است؛ در آنجا ما تفاهم نامه ای امضا کردیم که بر این اساس هم در حوزه جشنواره بین المللی پویانمایی تهران و هم در حوزه تولید مشترک، بنیاد سینمایی فارابی در سرمایه گذاری به ما کمک می کند و این باعث شده است که تولیدات ما بیشتر شوند.

یعنی در نهایت این روند  وکمک پیشنهادی است و تصمیم گیرنده نهایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است؟

بله. بنیاد سینمایی فارابی در حوزه سرمایه گذاری و حتی در حوزه ادبیات به ما کمک می کنند؛ مثلا اگر فیلمنامه خوبی به آنها پیشنهاد شود، آن را به ما معرفی می کنند؛ و این روند پیشنهادی است نه اجباری؛ ولی همین که مشارکت می کنند روند کار را تسهیل کرده است و در نتیجه ما مشغول برنامه ریزی روی تولیدات بیشتری هستیم.

به نظر می رسد در سال های اخیر و پس از پاگیری و بهبود روند سینمای کودک، رده سنی نوجوان، رده مغفول سینمایی بوده است و این رده سنی به رغم اهمیتی که این سن و دوره زندگی دارد، ذیل عنوان کودک (رده سنی کودک و نوجوان) به حاشیه رفته است و نیاز به اهمیت دهی و توجهی مضاعف دارد. با این موضوع موافق هستید؟

بله کاملا درست است. چه در حوزه کتاب و چه در حوزه سینما این رده سنی مساله دار است و دقت بیشتری را می طلبد، چرا که سادگی ای که رده سنی الف و ب وجود دارد، در رده نوجوان وجود ندارد.

سال گذشته کانون پرورش فکری کوکان و نوجوانان فیلم «ضربه فنی» را داشت که فیلمی در رده نوجوان بود؛ امسال هم فیلم «اقیانوس پشت پنجره» را داشتیم که رده نوجوان است و در آینده هم که فیلمی در دست اجرا داریم که آن هم رده نوجوان است؛ در نتیجه ما در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان توجه دقیق و مضاعفی به این گروه سنی داریم و به این سمت رفته ایم.

در حوزه ادبیات هم بیش از 4 سال است که به این سمت رفته ایم تا با رمان های نوجوان، خلایی که در منابع مکتوب در مورد این رده سنی وجود دارد را جبران کنیم. در سینما هم در دوسال گذشته به سمت نوجوان رفته ایم. سال گذشته فیلم کودک هم داشتیم اما فیلم ضربه فنی یک فیلم کاملا نوجوان بود که در اصفهان هم از طریق تماشاخانه سیار، شب ها در مناطق حاشیه شهر نمایش می دادیم و استقبال فوق العاده ای داشتیم که گزارش های آن آمده است.

آیا این روند در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هدفمند و با توجه به اغفال نسبت به این رده سنی بوده است یا صرفا اتفاقی به این سمت رفته اید؟

هدفمند بوده است و هم کارگردانان فیلم هایی برای این رده را پیشنهاد داده اند و هم سیاستگذران این خلا را کاملا احساس کرده اند و در حال سرمایه گذاری روی آن هستند. به همین دلیل امروز علاوه بر تمایل ما به کار در این رده، اولویت ما هم نوجوانان هستند. پویانمایی در حوزه خردسال تولید می کنیم ولی زمان آن رسیده است که سینما به این رده سنی (نوجوانان) به عنوان سرمایه توجه بیشتری کند.

و چرا پیش از این به این زمینه توجهی کافی نشده است؟

شاید به این دلیل که مخاطب کودک بیشتر بوده است و حالا با رشد این نسل و آمار و ارقامی که وجود دارد، نسل نوجوان ما نسل بیشتری به لحاظ کمیت شده است. همه کودکان خانواده های تک فرزند، بزرگ شده و نوجوان شده اند و در نتیجه این رده آمار بزرگی شده است. مخاطبین ما هم در کتابخانه ها نوجوانان هستند، به همین دلیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سطح سنی مخاطبین خود را بالاتر برده است که نوجوانان بتوانند بهره بیشتری از امکانات ما ببرند.

منبع: ایرنا