بحران های روحی دانش آموزان؛ غفلت یا فراموشی آموزش و پرورش

به گزارش کودک پرس، با وجود اینکه حوادث اجتماعی هر روز در میان کودکان و نوجوانان رو به گسترش است ، به نظر می رسد توجه به آسیب های اجتماعی در مدارس و مصون سازی دانش آموزان از بحران های روحی و روانی چندان در دستور کار مسئولان آموزش و پرورش قرار نگرفته است.

حدود یک ماه پیش بود که خبر خودکشی دو دختر نوجوان اصفهانی فضای اجتماعی کشور را تحت تاثیر قرار داد و این حادثه با واکنش های متعددی از سوی کارشناسان و خانواده ها روبرو شد.به فاصله کمتر از یک ماه از خبر این حادثه بار دیگر امروز فیلمی در میان کاربران فضای مجازی دست به دست شد که خبر از حادثه ای مشابه در اصفهان می داد که البته به خیر گذشت و تلفاتی نداشت و دختر نوجوان پیش از اقدام به خودکشی نجات پیدا کرد.

صرف نظر از صحت و سقم این خبر، موضوع آسیب ها و بحران های روحی و روانی در میان کودکان و نوجوانان موضوع ساده ای نیست که بتوان از کنار آن آسان گذر کرد.

بدون تردید بخشی از بحران های روحی و روانی دانش آموزان،کودکان و نوجوانان در خانه و خانواده بروز می کند و ارکان خانواده وظیفه دارند این بحران ها را با بهره گیری از مشورت کارشناسان زبده روانشناسی مدیریت کنند؛ اما از آنجائی که دانش آموزان نیمی از روز را در مدرسه و کنار معلم و دوستان خود می گذرانند،نمی توان نقش مدرسه را در کاهش آسیب های ناشی از بروز بحران های روحی و روانی در دانش آموزان انکار کرد.

با وجود این نقش اثر گذار به نظر می رسد مسئولان مدارس و مسئولان آموزش و پرورش چندان توجهی به این موضوع نداشته و ندارند.

محمد رضا نیک نژاد ، کارشناس آموزش و پرورش و فعال این حوزه درباره توجه به پرورش ذهنی کودکان و نوجوانان و توجه به مسائل روحی آنان به کودک پرس گفت: برنامه های مقاوم سازی دانش آموزان در رویارویی با بحران های روحی و روانی در آموزش و پرورش کاملا تعطیل است .برنامه مشخصی برای این ماجرا وجود ندارد ، سیاست گذاری های موجود در این جهت حرکت نمی کنند و از همه مهمتر ابزار های لازم وجود ندارد.

وی با بیان اینکه در هر سه بخش اجرا، برنامه ریزی و زیر ساخت های توجه به بحران های روحی دانش آموزان دچار ضعف هستیم افزود:بسیاری از  آسیب های اجتماعی از نظر سیاست گذاران آموزش و پرورش دغدغه نبوده و دیده نمی شوند.مشکلات آموزش و پرورش بسیار ریشه دارتر از این حرف هاست.مشکلات متداولی هم  مانند کسری بودجه ،سازماندهی نیروی انسانی و محتویات آموزشی وجود دارند که در بخش کلان سیاسی حساسیت زا بوده و اهمیت پیدا کرده اند به همین خاطر مسئولان بالادستی آموزش و پرورش تمرکز و حساسیت لازم روی مباحث مهمی چون پرورش دانش آموزان،توجه به آسیب های اجتماعی حوزه دانش آموزی و نیز جامعه پذیر کردن کودکان و نوجوانان ندارند.

این کارشناس آموزش و پرورش تصریح کرد:وقتی موضوعی در سیاست گذاری ها مهم تلقی نشود در برنامه ها هم جایی ندارد.شاید به شکل گذرا و سطحی با این مسائل برخورد شده و در بخشنامه ها و آئین نامه ها گنجانده شود، اما چون ریشه درستی ندارد و حساسیت روی آن نیست در مدارس خیلی به آن توجه نمی شود.

نیک نژاد با انتقاد از سیستم مشاوره در مدارس تاکید کرد:در مواردی که دانش آموزی نیاز به مشاوره دارد می بینیم که مدرسه توجهی به موضوع نمی کند.بارها مشاهده شده بچه های افسرده ای که در مدارس بوده و مشکلت روحی داشته اند ولی متاسفانه به آنها توجه نمی شود.وظیفه اصلی یک مشاور این است که به این مسائل بپردازد اما تعداد مشاوران مدرسه بسیار کم است و کارهای روزمره ای دارند.در هفته یک یا دو روز در مدرسه هستند و بیش از آنکه مشاور اجتماعی باشند مشاور درسی اند .

این فعال حوزه آموزشی و  تربیتی کودکان و نوجوانان یادآور شد: از نظر سخت افزاری و امکانات آموزشی هم در مدارس امکاناتی وجود ندارد.کلاس 50 نفره ای را به معلم داده اند و معلم فقط هدفش این است که کلاس را به گونه ای کنترل کند که صدای دانش آموز در نیاید و مدیر مدرسه اعتراض نکند. در چنین شرایطی دیگر وقتی برای تمرکز روی تک تک بچه ها باقی نمی ماند و معلم آنقدر فشار روی بچه ها می آورد که سرگرم درس باشند و صدایشان در نیاید یا اینکه به روش های دیگر آنها را ساکت نگه می دارد.

نیک نژاد با اشاره به اینکه در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به مسائل روحی و روانی دانش آموزان هم توجه شده اما در سطح مدارس مورد بی توجهی قرار می گیرد اظهار کرد: مدارس کشور این روزها بسیار گرفتار مشکلاتند و مسائل دیگری از نظر مدیران مدرسه اهمیت دارد.به عنوان مثال این روزها برای مدیر مدرسه فقط این مهم است که از والدین پول بگیرد و مدرسه را اداره کند و دیگر کاری ندارد که بچه های آن مدرسه چگونه زندگی می کنند و چگونه باید به وضعشان رسیدگی شود.

وی خواستار توجه بیشتر به مسائل روحی و روانی دانش آموزان در مدارس شد و افزود:نمایندگان مجلس می توانند در این زمینه موثر باشند.موضوع را پیگیری کرده و نظارت کنند.آنان باید برای توجه به این موضوع  فشار بیاورند؛ اما اینکه تا چه حد می توانند موثر باشند مشخص نیست.وقتی با یک نماینده مجلس صحبت می کنید بیشتر از یک مسئول آموزش و پرورش از وضعیت می نالد.همه  اعضای کمیسیون آموزش مجلس به این مشکل واقفند اما فشاری نمی آورند چون می دانند که اثری ندارد.

آنچه مسلم است بحران های ناشی از بی توجهی به مسائل روحی و روانی کودکان و نوجوانان هر روز در حال گسترش است و اگر به آن بی توجهی شود بدون شک در آینده ای نزدیک شاهد تبعات تلخ و جبران ناپذیر این بی توجهی خواهیم بود.

امیر علی امینیان