گذری کوتاه بر بخش فوق تخصصی نشاط کودک و نوجوان

به گزارش کودک پرس ، راهروهای بیمارستان بعثت سنندج را به دنبال سوژه یکی پس از دیگری طی می‌کنم، سوژه این بار ما را به مسیری می‌کشاند که انتهایش بخش فوق‌تخصصی نشاط کودک و نوجوان است، هم‌همه‌ای پر از جوش و خروش پشت در بسته انتظارمان را می‌کشد.

دیوارهای نقاشی شده از تصاویر حیوانات و شخصیت‌های کارتونی و گل و گیاه به خوبی بیانگر تلاش برای ایجاد روحیه‌ای سرشار از آرامش برای بیماران جویای درمان در بخش «نشاط» بیمارستان بعثت سنندج است.

بخشی که به قول یکی از پرستاران، در ارزیابی‌های وزارت بهداشت جزء یکی از بهترین و منحصر به فردترین بخش‌ها معرفی شده است.

کادر بخش ابتدا با کمی تعجب البته چاشنی مهربانی ما را پذیرا می‌شوند، کودکی در انتهای سالن مشغول پایکوبی و آن دیگری از سر بی‌حوصلگی داد و قال کودکانه به راه انداخته است.

پرستاران به آرامی و ملامیت کودک را به آرامش دعوت می‌کنند، مادری آن طرف‌تر کنار فرزندش روی نیمکت راهرو نشسته است، می‌پرسم خیلی وقت است در این بخش بستری هستید؟

می‌گوید، دو هفته‌ای است که فرزندم را به تشخیص دکتر محمدزاده بستری کرده‌ام.

وی در حالی که به دختر نوجوانش خیره شده است؛ می‌گوید چند سالی است از این بیماری رنج می‌برد، 7 سال پیش بعد از اینکه دچار تشنج شد او را به بیمارستان بردم و از همان موقع این بیماری و تنش‌های آن همزاد دخترم و کل خانواده ما شده است.

مادر هدیه، از اقدام به خودکشی دخترش آن هم طی چندین فقره به دلیل نداری هم پرده بر می‌دارد و در حالی که اشکش را با گوشه روسری پاک می‌کند، ادامه می‌دهد تنها منبع درآمد ما مستمری اندک بهزیستی و یارانه ماهانه است که بخش زیادی از آن هم صرف پرداخت اجاره مسکن می‌شود.

این بار دیگر نمی‌توانستم دخترم را بستری کنم ولی دکتر محمدزاده گفت حتما باید بستری شود و نگران مخارج آن نباشید که خدا بزرگ است…

در کنار درمان و انجام اقدامات درمانی بخش کار و توانمندسازی برای کودکان و نوجوانانی که در این بخش بستری می‌شوند دیده شده است، اتاقی که مسوولیت آن را به عهده ادبیه ملایی کارشناس کاردرمانی و توانبخشی بخش فوق تخصصی نشاط کودک و نوجوان بیمارستان بعثت سنندج گذاشته‌اند.

وی معتقد است در کنار توجه به مباحث درمانی این بیماران، ایجاد بسترهای لازم برای انجام تمریناتی که بتوانند آنها را در ورود به اجتماع یاری کند ضروری است و می‌گوید: برای بیمارانی که از اختلالات یادگیری رنج می‌برند یک سری برنامه تمرینی خاص تعریف شده است که در صورت اجرای کامل آنها می‌تواند بستر تسریع در روند درمان و یا کاهش آن را فراهم ساخت.

وی خاطرنشان کرد: بخشی از بیمارانی که در این بخش بستری می‌شوند افرادی هستند که با بیماری اوتیسم دست و پنجه نرم کرده و قطعا نیازمند آموزش‌های خاصی هستند که لازمه آن داشتن امکانات و تجهیزات مناسبی است که متاسفانه با وجود اینکه ماه‌ها از سفارش، این وسایل می‌گذرد چیزی دست ما را نگرفته است.

وی با بیان اینکه تنها تجهیزاتی که به اتاق کار بخش در طول چند ماه گذشته داده شد چند بسته مدادرنگی است، گفت: این دست وسایل جوابگوی نیازهای ما نبوده و تا زمانی که شاهد تجهیز کامل و براساس نیاز اتاق کار بخش نباشیم نمی‌توانیم انتظار خروجی خوبی را داشته باشیم.

وی اظهار داشت: بعد از ترخیص بیماران به خانواده‌های آنها برنامه‌هایی می‌‌دهیم ولی متاسفانه در اکثر مواقع نادیده گرفته می‌شود.

وی ایجاد مراکزی برای ارائه مهارت‌های لازم به این کودکان بعد از روند درمان را از سوی سازمان‌های و نهادهای مختلف ضروری دانست و افزود: باید بسترهای لازم برای آموزش‌ این افراد و ارتقای مهارت‌های آنان فراهم شود، تا بتوانیم شاهد ورود آنها با مشکلات کمتری در عرصه‌‌های اجتماعی باشیم.

وی اضافه کرد: نحوه برخورد با این بیماران در خانواده از اهمیت بسیار زیادی دارد و افزایش شناخت خانواده‌ها نیاز به انجام اقدامات و کارهای مشاوره مختلف که باید بستر آن فراهم شود.

شعار سال 2017 سازمان بهداشت جهانی، «بیایید از افسردگی حرف بزنیم»، مطرح شده است و با توجه به آمار سازمان بهداشت جهانی از هر 4 نفر، یکی نفر به نوعی اختلال دچار است که این آمار بالا مشکل امروز کشورهای جهان سوم و حتی کشورهای پیشرفته است.

در این میان بر اساس آمار ارائه شده اختلالات روحی و روانی بعد از حوادث ترافیکی رتبه دوم را در ایران به خود اختصاص داده است.

محمدزاده رئیس بخش فوق‌تخصصی نشاط کودک و نوجوان بیمارستان بعثت سنندج با بیان اینکه بخش روانپزشکی اطفال در کل بخشی مورد نیاز در استان بود که خلاء آن تا قبل از فعال شدن این بخش کاملا احساس می‌شد، گفت: ایجاد چنین بخش‌هایی و فعالیت آنها برای تمام استان‌ها ضرروی است، چرا که همانگونه انسان‌های بزرگسال دچار بیماری‌های روحی می‌شوند بروز چنین بیماری‌هایی در کودکان نیز دور از تصور نیست.

وی خاطرنشان کرد: قبلا روانپزشک بزرگسال داشتیم ولی وجود روانپزشک برای کودکان نیازی در استان بود که کاملا احساس می‌شد که از سال 92 در بیمارستان بعثت این مهم دنبال شد.

محمدزاده اظهار کرد: بعد از فارغ‌التحصیلی بلافاصله به استان برگشتم و در محوطه‌ای در مقایس کوچکتر از وضعیت فعلی مرکز در همین بیمارستان کار را شروع کردیم.

وی اذعان داشت: بعد از ساخت و بهره برداری بیمارستان کوثر سنندج و انتقال برخی از بخش‌های بیمارستان بعثت به آن بیمارستان این محوطه در اختیار ما قرار گرفت و بعد از بازسازی و انجام اقدامات مورد نیاز به عنوان بخش نشاط کودک و نوجوان در مقیاس گسترده تری کار را دنبال گرفتیم.

این روانشناس اضافه کرد: ایجاد این بخش در بیمارستان جنرال این بستر را فراهم کرده که مردم به ویژه خانواده‌هایی که با این دست بیماری‌ها دست و پنجه نرم می‌کند با دغدغه‌های کمتری در زمینه نحوه برخورد جامعه با فرزندانشان و بستری شدن در چنین بخش‌هایی مواجه باشند.

وی بر ضرورت ارتقای سطح شناخت مردم نسبت به این دست بیماری‌ها و نحوه رفتار درست با بیماران و خانواده‌های آنها تاکید کرد و گفت: ارتقای شناخت مردم از این موضوع موجب حذف برخی برخوردهای نادرست و زدن انگ‌های ناروا به بیماران و رنجش خانواده‌های آنان می‌شود.

وی اذعان داشت: استان‌های مرزی با توجه به مباحث مختلف، جنگ، مشکلات ناشی از بیکاری، کمتر توسعه‌یافتگی و غیره بیش از سایر نقاط با مشکلات روحی و روانی دست به گریبان هستند و همین نکته نیاز به کار در این حوزه را در چنین مناطقی افزایش می‌دهد.

وی اذعان داشت: قبلا مردم برای گذراندن مراحل درمانی مجبور بودند به دلیل نبود امکانات و بیمارستان‌ مرتبط به استان‌هایی مانند تهران و تبریز بروند، بسیاری از بیماران نیاز به بستری دارند از این رو وجود چنین بخش‌هایی در استان ضروری بود که با تلاش رئیس دانشگاه و همکاری رئیس بیمارستان بعثت جامه عمل به خود گرفت.

به گفته وی، وسواس شدید، افسردگی شدید، اختلالات دو قطبی، بیش فعالی و غیره از جمله بیماری‌های روحی و روانی است که در اکثر موارد نیاز به ویزیت روزانه بیمار و کارهای بالینی و بستری دارد.

محمدزاده گفت: این دست بیماران در فرآیند یک تا دو هفته‌ای در این بخش بستری می‌شوند و کارهای مختلف کاردرمانی، مشاوره اطفال و غیره برای آنها انجام می‌شود.

وی می‌گوید: تمام داروها از یک قرص سرماخوردگی تا داروهایی که برای درمان بیماری‌های خاص تجویز می‌شود همه دارای تاثیرات منفی هستند، حتی داروهای گیاهی هم عوارض دارند و در اکثر مواقع به دلیل اینکه عوارض داروهای گیاهی را نمی‌‌دانیم نمی‌توانیم برای بیماران تجویز کنیم.

این پزشک اضافه کرد: وقتی دارو تجویز می‌شود در حقیقت مانند دو کفه ترازو است که آیا عارضه دارو به بیمار آسیب بیشتری وارد می‌کند یا عوارض خود بیماری، بر همین اساس برای بیمار نسخه پیچیده می‌شود.

وی گفت: زمانی که پزشک احساس کند تجویز یک دارو عارضه شدیدی برای بیمار ایجاد می‌کند نوع دارو را تغییر خواهد داد، عوارض دارویی به راحتی کنترل شده و موجب می‌شود بیمار بتواند روند زندگی اجتماعی خود را با استفاده درست دارو ادامه دهد.

وی به دلایل بیماری‌های روان‌پریشی نیز گریزی زد و اظهار کرد: معمولا این دست بیماری‌های روانی تک‌عاملی نبوده و مجموعه‌ای از عوامل در بروز آن تاثیرگذار است.

به گفته محمدزاده، عوامل ژنتیکی مهم‌ترین عامل بروز این دست بیماری‌ها در شخص است که کار چندانی نمی‌توان در بحث درمان آن انجام داد.

وی افزود: برخی از عوامل پیرامونی مانند استرس، بیماری، مشکلات اقتصادی، اضطراب و غیره نیز می‌تواند در بروز این بیماری‌ها نقش داشته باشد و عوامل ژنتیکی را تشدید می‌کند.

وی اذعان داشت: متاسفانه امروز گسترش نواحی منفصل شهری و مشکلات و آسیب‌های اجتماعی که در آنها بیش از سایر نقاط شهری و روستایی وجود دارد موجب بروز و افزایش مشکلات روانی در بین افراد می‌شود.

محمدزاده با بیان اینکه عوامل محیطی و اجتماعی نیز در بروز بیماری‌های روانی تاثیرگذار است، گفت: بیشتر کسانی که در این بخش بستری شده عموما مربوط به مناطق حاشیه شهر بوده و البته این موضوعی است که با انجام تحقیق هم به اثبات رسیده است.

این پزشک گفت: تشخیص به موقع این دست بیماری‌ها کمک قابل‌توجهی به درمان بیمار می‌کند.

وی با اشاره به اینکه مشکلات بیش‌فعالی، لج‌بازی و اختلالات سلوک در پسران خود را نشان می‌دهد، گفت: اختلالات افسردگی بیشتر خود را در دختران خود را نشان می‌دهد.

به گفته وی، بیماران اوتیسم، بیش‌فعالی و غیره بیشترین آمار بیماران بستری شده در این بخش را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه اکثر قریب به اتفاق بیماران مربوط به مناطق حاشیه به ویژه نایسر است، گفت: با توجه به اینکه فقر، حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی که در این مناطق وجود دارد بیشتر آمار بیماران ما نیز مربوط به منطقه نایسر سنندج است.

وی در مورد میزان شناخت مردم نسبت به این بخش نیز گفت: در بحث اطلاع‌رسانی و معرفی این مرکز اقداماتی انجام گرفته و تعداد بیماران نیز نشان می‌دهد که این بخش بعد از چهار سال فعالیت شناخته شده است.

محمدزاده اضافه کرد: یکی از مشکلات در این زمینه نحوه برخورد مردم با این دست بیماری‌ها است که در بیشتر مواقع سعی در مخفی کردن بیماری دارند تا از تیررس برخی انگ‌ها و نگاه‌ها خود را حفظ کنند.

وی افزود: این در حالی است که بیمارانی در همین بخش مورد درمان قرار گرفته و الان روند زندگی عادی خود را طی می‌کند البته در برخی موارد شاهد هستیم که برخی مباحث مطرح شده از سوی اطرافیان موجب قطع داروها با این بهانه‌ها که این داروها در درازمدت موجب اعتیاد می‌شود که این کار روند درمان بیمار را با اختلال مواجه می‌کند.

وی با بیان اینکه کار روانشناسی و رواندرمانی یک کار تیمی است، گفت: مددکار، روانپزشک و روانشناس هر کدام در این تیم حضور فعال و تاثیرگذار دارند و فرآیند کار به صورت تیمی دنبال می‌شود و حذف هرکدام از این حلقه ها مانع دستیابی به خروجی مثبت خواهد شد.

محمدزاده نظارت درست بر آموزش‌ها را در این راستا ضروری دانست و اذعان داشت: اگر مددکار، روانشناس و روانپزشک ما در محیط دانشگاهی به درستی آموزش و با چارچوب وظیفه خود آشنا شوند این حلقه‌ها به بهترین شیوه در کنار هم قرار خواهند گرفت و کار همدیگر را خنثی نخواهیم کرد.

وی نظارت بیشتر بر مراکز مشاوره فعال در سطح شهرها را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: معمولا بهزیستی موارد خود را بجز بیماران اوتیسم که حتما نظر روانپزشک را می‌خواهد به ما ارجاع نمی دهند.

وی افزود: تشخیص کار روانپزشک است و یک روانشناس و مددکار اجتماعی نمی تواند بیماری را تشخیص دهد.

در هنگام خروج از بخش، «حسن» را دیدم که بی‌تاب دست مادر را می‌کشید و می خواست از بخش فرار کند، مادر قادر به کنترل پسر نوجوانش نبود این بار هم فرشته سفید پوش بود که از انتهای سالن با سرعت خود را به کنار درب خروجی بخش رساند و در حالی که دستان پسرک را به آرامی نوازش می‌کرد او را به مهربانی هرچه تمام به آرامش می‌خواند و با نگاهی معنادار به همکارانش گویی نسخه جدید را برای آرام کردن کودک پچید..

کودکان و نوجوانان این بخش را با دنیای کوچکشان که با دل‌های بزرگ و مهربان پرستاران گره خورده است به خدایی می‌سپارم که معتقدم هیچ دردی را بدون درمان نمی‌گذارد.