جشنواره نقد کتاب منتقدان خوب را به جامعه معرفی می‌کند

به گزارش کودک پرس،  عفتی کلاته، درباره وضعیت نقد کتاب کودک در ایران اظهار کرد: وضعیت نقد کتاب کودک در جامعه ما مانند نشر و تولید کتاب برای کودکان است و به دلیل این‌که ما کودکان را موجوداتی دم‌دستی و با قدرت تشخیص پایین می‌دانیم، توجه زیادی به کتاب کودک نمی‌کنیم و آن را اثری دم‌دستی و کم‌ارزش می‌دانیم و براساس ذهن خودمان آن را فیلتر می‌کنیم و موضوعاتی را که برای خودمان جذاب است را برایشان تولید می‌کنیم؛ براین اساس اهمیت زیادی هم برای نقد کتاب کودک قائل نمی‌شویم. به همین دلیل منتقدان مطرح در حوزه ادبیات به ندرت وارد حوزه کودک و نوجوان می‌شوند و ترجیح می‌دهند نقدهایشان معطوف به ادبیات بزرگسال باشد تا ادبیات کودک.

وی افزود: از سویی دیگر در نقد کتاب کودک، هیچ توجهی به جایگاه کودکان در این زمینه نمی‌کنیم. براساس نگاهی که جامعه ما به کودک دارد و او را موجودی نابالغ می‌داند که باید براساس تجربیاتی که از بزرگترها به‌دست می‌آورد به انسان بزرگسال و بالغی تبدیل ‌شود، کودک را جدی نمی‌گیریم و توانمندی‌هایش را نادیده می‌گیریم. این نگاه، ناخودآگاه به حوزه نقد کتاب کودک هم کشیده شده است، در صورتی‌که در سراسر دنیا خود کودک به‌عنوان منتقد اثری که برایش نوشته می‌شود، مطرح است، ولی در ایران هیچ اهمیتی به کودک به‌عنوان منتقدان کتاب کودک داده نمی‌شود، زیرا جایگاه کودک در جامعه ما ثابت شده نیست و مفهوم کودکی در ایران مطابق مفهوم رایجش در سایر کشورها مطرح نمی‌شود و در نتیجه توجهی هم به نقد کتاب از سوی کودک نمی‌شود.

عفتی کلاته در ادامه به ارائه راهکارهایی برای توجه بیشتر به نقد کتاب کودک پرداخت و گفت: باید دیدگاه ما نسبت به کودک و مفهوم کودکی تغییر کند و اهمیت بیشتری به جایگاه کودکان در جامعه بدهیم که البته به‌نظر می‌رسد بسیار آرمان‌گرایانه باشد. ما باید کودک را باور کنیم و در هر نقدی، به‌نظر کودکان درباره آن اثر نیز توجه کنیم و یک بار هم کتاب را از دیدگاه و نظر آن‌ها مورد بررسی قرار دهیم. از سویی افرادی که در حوزه ادبیات هستند، باید تلاش کنند بین ادبیات کودک و ادبیات بزرگسال آشتی برقرار کنند، چراکه در حال حاضر این به صورت دو جزیره کاملا جداگانه‌ از هم هستند.

این منتقد ادبیات کودک بیان کرد: همچنین باید توجه داشت که ادبیات کودک، حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است و آثاری که برای کودکان تولید می‌شود باید از نظر حوزه‌های دیگر مانند فلسفه، روانشناسی، تاریخ، جامعه‌شناسی و غیره هم مورد بررسی قرار گیرد. براین اساس شایسته است منتقدان حوزه‌های دیگر وارد نقد ادبیات کودک و نوجوان شوند و این آثار را از نظر رشته تخصصی خود نقد و بررسی کنند. از طرفی باید ارتباطی بین نویسندگان و منتقدان ادبیات کودک شکل گیرد تا منتقد بتواند با علم و آگاهی بیشتری نسبت به اثر به نقد آن بپردازد.

عفتی کلاته همچنین برگزاری جشنواره‌هایی مانند جشنواره نقد کتاب را عامل بسیار مهم و موثری در توسعه و رشد این حوزه معرفی کرد و افزود: برگزاری جشنواره‌ها نیز عامل دیگری برای توجه بیشتر به نقد کتاب در جامعه است و سبب می‌شود که منتقدان خوب به جامعه معرفی شوند. از سویی سایر منتقدان نیز تشویق می‌شوند به خلق آثار خوب در این حوزه اقدام کنند. همچنین ارائه مقالات برگزیده این جشنواره‌ها در جامعه نیز فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا منتقدان تازه‌کار با ویژگی‌های نقدهای خوب در جامعه آشنا شوند.

مریم عفتی کلاته، از منتقدان ادبی، برای نقد و بررسی دو داستان «خاطرات یک خون آشام عاشق» و «جودی انجمن مخفی تشکیل می‌دهد» از منظر برنامه فلسفه برای کودکان، تنها برگزیده بخش کودک و نوجوان سیزدهمین جشنواره نقد کتاب بود.