راههای مقابله با کودک آزاری

به گزارش کودک پرس پرس  : بی‌توجهی و غفلت عاطفی از کودکان در جوامع مختلف مذموم بوده و از سوی جامعه‌شناسان و کارشناسان امر برای مقابله با آن راهکارهایی ارائه شده است تا این آسیب اجتماعی ریشه‌کن شود.

امروزه کودک‌آزاری به‌عنوان یکی از اولویت‌ها و مسائل اجتماعی، بهداشتی و درمانی در کشور‌های مختلف جهان مطرح است. کودک‌آزاری از هر نوع آن، بی‌توجهی و غفلت عاطفی در جوامع مختلف مذموم است و در بسیاری از کشورها جرم تلقی شده و برای مرتکب آن عواقب قانونی در نظر گرفته شده است. به همین دلیل است که این کشورها در زمینه حقوق کودک به اندازه ما دچار مشکل نیستند.

اگرچه آمار شفاف و روشنی درباره شیوع کودک‌آزاری در یک دوره زمانی مشخص موجود نیست تا بتوان روند این مشکل اجتماعی را نشان داد اما در عین حال رشد عوامل مهم زمینه‌ساز این آسیب از جمله فقر، اعتیاد، طلاق و بزهکاری می‌تواند نشان دهنده شیوع و بروز این آسیب اجتماعی طی سال‌های اخیر باشد.

جامعه‌شناسان، کودک‌آزاری، زن‌آزاری و دیگر آسیب‌های اجتماعی را معلول حاکمیت فرهنگ خشونت می‌دانند و بر این اساس است که مبارزه با اشکال مختلف خشونت طلبی، توسل به زور و آسیب‌رسانی به دیگران از جمله دغدغه‌های اساسی جوامع در عصر کنونی تلقی می‌شود، لذا گفته می‌شود شناخت و تحلیل علمی و مستدل فرهنگ خشونت و کشف راه‌های تخفیف آن شاید در حاکم ساختن فرهنگ آرامش و صلح در آینده مفید و راهگشا باشد.

انواع کودک‌آزاری

به طورکلی آزار و شکنجه کودکان به چهار دسته تقسیم می‌شود:

1-کودک‌آزاری جسمی: شامل کبود شدگی، جراحت، ورم و آثار کمربند، دست و لگد، چنگ، دندان و ناخن است. کودک‌آزاری جسمی و بدنی نخستین نوع کودک‌آزاری است که بیشتر در خانواده‌های نیازمند و در معرض از هم پاشیدگی اتفاق می‌افتد. کار پیش از موعد کودکان در کارگاه‌های زیرزمینی و خیابان‌ها پیش از15 سالگی و نیز کودک‌ربایی که به منظور انتقام گرفتن از والدین یا باج‌خواهی مالی صورت می‌گیرد از مصادیق عمده کودک‌آزاری جسمی در تمام کشورهای جهان است. در مواردی کودک‌آزاری‌های جسمی منجر به مرگ می‌شود که اغلب در خانواده‌های از هم پاشیده به دلیل اعتیاد یا زندانی بودن یکی از والدین اتفاق می‌افتد.

2-کودک‌آزاری جنسی: شامل تجاوز است. آزار جنسی یکی از اشکال کودک‌آزاری محسوب می‌شود.

3-کودک‌آزاری عاطفی: شامل آزار روحی، کلامی و آسیب ذهنی است که منجر به اختلال رفتاری، شناختی، عاطفی یا فکری در کودک می‌شود.

کودک‌آزاری روانی شامل فحش، توهین، تبعیض، تحقیر، سرزنش و خدشه‌دار کردن شخصیت کودک است که علاوه بر خانواده‌های مشکل‌دار در خانواده‌های نسبتا مرفه جامعه نیز دیده می‌شود. متاسفانه بسیاری از والدین این موارد را کودک‌آزاری به شمار نمی‌آورند.

4-کوتاهی هایی که در حق کودکان می‌شود.

قصور و کوتاهی‌هایی که در حق کودکان می‌شود بر سه نوع است:

1- قصور و کوتاهی جسمی: شامل عدم مراقبت پزشکی، گرسنگی و خواب آلودگی، کثیف بودن و عدم پوشاک مناسب، ضعف در مراقبت و شرایط ناسالم و غیر بهداشتی خانه است. هر عملی که به علت غفلت، موجب وارد آمدن آسیب جسمی به یک کودک شود و از طرف افراد بالغ و به صورت صدمه به پوست و بافت‌های سطحی سر، بخش‌های داخلی و سیستم استخوانی نمایان شود، کودک‌آزاری جسمی نام می‌گیرد.

2- قصور و کوتاهی آموزشی: همان باز داشتن کودکان از تحصیل به دلیل مشکلات اقتصادی است. یکی از مفاد پیمان‌نامه حقوق کودک بر تحصیل کودکان تاکید دارد و به همین دلیل ممانعت از تحصیل کودکان نیز نوعی کودک‌آزاری به شمار می‌رود. هم در قانون اساسی و هم در مفاد آیین‌نامه حقوق کودک آموزش کودکان تا سنینی اجباری است.

3- قصور و کوتاهی عاطفی: شامل غفلت و بی‌توجهی به نیاز‌های روحی، عاطفی و شخصیتی کودکان و آفرینش و خلاقیت توسط آنهاست که آخرین مورد آن شایع‌ترین نوع کودک آزاری محسوب می‌شود.

راهکارهای مقابله با کودک‌آزاری

1- آموزش خانواده‌ها در زمینه نقش و جایگاه حقوقی کودکان و حفظ و استیفای حق کودکان در یک برنامه مدون، پایدار و فراگیر

2- آموزش و فراخوان مسؤولان دولتی در ترویج و دسترس پذیر کردن روش‌ها و وسایل پیشگیری از زاد و ولد

3- مشاوره دادن اصولی به جوانان از طریق سیستم آموزشی

4- رفع موانع قانونی و برخورد با والدینی که کودک خود را مورد آزار و اذیت جسمی قرار می‌دهند.

5- تلاش هر چه بیشتر برای حذف مظاهر خشونت از حیات اجتماعی و در نتیجه افزایش حساسیت مردم به حرکت‌های خشونت‌طلبانه

6- آموزش مهارت‌های زندگی مانند حل مساله، مذاکره، بیان خواسته‌ها و نیازها، پیش‌بینی، ارتباطات انسانی، تصمیم‌گیری و…

7- ارتقای حس زیبایی‌شناسی و نگاه هنرمندانه به جهان پیرامونی از طریق انتشار و رواج مصنوعات فرهنگی

8- رواج فرهنگ واقع نگری انتقادی و کاهش تاثیر باورهای ماورای طبیعی مبتنی بر جنگ خیر و شر در زندگی روزمره

9- تاکید بر اهمیت ابعاد معنوی زندگی انسان و تاکید بر وظایف والدین نسبت به فرزندان

10- تصحیح نگرش‌های سنتی مبتنی بر مملوک بودن فرزندان نسبت به پدر.

منبع: عصر ایران