تصویر ذهنی کودکان از تلویزیون

به گزارش کودک پرس  تصویر سازی ذهنی یعنی اندیشیدن به یک موضوع خاص. در واقع وقتی به چیزی فکر میکنیم داریم تصویری از آن را در ذهن می سازیم و درک مفهوم بدون تصویر ذهنی از آن مفهوم صورت نمی گیرد. به تعبیر دیگر تصویرسازی ذهنی یعنی استفاده از تمام حواس برای خلق یا بازآفرینی یک تجربه درذهن و دیدن چنین تصویری با چشم ذهن. تماشای تلویزیون دو تصویر ذهنی را برای کودکان به دنبال دارد یکی تصویر ذهنی کودکان از خود تلویزیون و دیگری تصویر ذهنی آنها از خودشان است که تلویزیون به آنها القاء می کند

برای کودکان، در خاطر نگه داشتن محرکهای پیچیده بصری آسانتر از به یاد آوردن توصیف های کلامی ساده است طبق نظریه پیاژه ، تصویرسازی ذهنی یکی از ویژگی‌های شناختی کودکان در مراحل اولیه رشد (حسی ـ حرکتی) محسوب می‌شود که کودک توانایی بازنمایی اشیاء را به دست می‌آورد؛ این قابلیت با کسب تجارب جدید از محیط و متناسب با رشد شناختی کودک متحول می‌شود و از قالب عینی به قالب انتزاعی تغییر می‌یابد. نتایج پژوهش اسمی(۱۳۸۸) نشان داد در فرایند تصویرسازی ذهنی کودکان از تلویزیون، کودکان کم سن و سال غالباً تلویزیون را به صورت تشبیه‌های عینی متصور بوده‌اند و کودکان بزرگتر تلویزیون را به مفاهیم و تعابیر انتزاعی تشبیه کرده‌اند؛ به عبارت دیگر با افزایش سن، تعابیر انتزاعی می‌شود، که این با تحولی بودن شناخت (نظریه پیاژه) مطابقت دارد. در مجموع یافته‌های بدست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که تصویر ذهنی کودکان از تلویزیون به عنوان یک انسان فرضی مثبت می‌باشد و آنان برای تلویزیون ویژگی‌های مثبتی قائل‌اند؛ جز اینکه حدود ۲۰ درصد پاسخگویان قائل به وجود ویژگی‌هایی منفی نظیر ناراحت‌کننده بودن، خشن بودن و ترسناک بودن تلویزیون و بیش از ۲۵ درصد پاسخگویان قائل به خسته‌کننده بودن آن بوده‌اند. البته ویژگی‌های یاد شده در نظر کودکان کم سن و سال‌تر، قوت بیشتری داشته ولی در نظر نوجوانان (احتمالاً به دلیل نیاز به هیجان‌خواهی آنان) ضعیف‌تر بوده است. به عبارت دیگر این ویژگی‌ها با افزایش سن، در نظر کودکان کاهش یافته‌اند؛ بنابراین با وجودی که درصد قابل توجهی از کودکان تصویر ذهنی مثبتی از تلویزیون دارند، اما هنوز تعدادی از آنان از تلویزیون تصویری منفی در ذهن دارند، نتایج پژوهش‌های دیگری در مرکز تحقیقات صدا و سیما مؤید همین نکته است؛ به طوری که: ۲۸درصد والدین، برخی از گزارش‌های خبری تلویزیونی مربوط به جنگ‌ها و کشتارها را در ایجاد ترس در فرزندانشان در حد «خیلی‌زیاد یا زیاد» مؤثر دانسته‌اند. و در جای دیگر بیش از یک سوم والدین (۳۵درصد) اظهار داشته‌اند که اخیراً فرزندشان از برنامه خاصی ترسیده است. همچنین ۳۰درصد والدین در حد «زیاد یا خیلی‌زیاد» اظهار کرده‌اند که فرزندشان از برخی برنامه‌های تلویزیون که صحنه‌های پرخاشگرانه دارد، تقلید می‌کنند. با این اوصاف لازم است محتوای برنامه‌های تلویزیون از حیث ترسناک بودن، خشونت و ناراحت‌‌کننده بودن؛ بویژه در گروه‌های سنی پایین مورد بازنگری قرار گیرد و از سوی دیگر آموزش والدین در جهت نظارت بر الگوی تماشای تلویزیون فرزندانشان، امری ضروری به نظر می‌رسد؛ تماشای محدود تلویزیون، انتخابی و تحت نظارت بودن آن؛ به عقیده محققان، یک زندگی غنی و پربار را برای کودکان به دنبال خواهد داشت.

منبع:  مهدپرتال