سایه سنگین آثار ترجمه‌ شده بر سر ادبیات داستانی کودک

به گزارش کودک پرس ،  ناصر نادری عضو شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه (علیه‌السلام) و از جمله نویسندگان مطرح حوزه کودک و نوجوان از داوران جشنواره ادبی شهید حبیب غنی‌پور است که در ۱۸ دوره برگزاری این جشنواره، همکاری‌های مؤثر و مستمری با این جشنواره داشته است. وی در آستانه برگزاری جشنواره نوزدهم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس به سؤالات مربوط بخش کتاب کودک جشنواره پاسخ داد.

* با توجه به سابقه دیرینه حضور و داوری در جشنواره ادبی شهید غنی‌پور، تحلیل شما از آثار داوری شده در جشنواره امسال چیست؟

داوری این دوره از جشنواره به کتاب‌های داستانی تألیفی خلاق در سال ۱۳۹۷ اختصاص داشت. من در مجموع، کیفیت آثار کودک سال ۱۳۹۷ را در مقایسه با سال‌های قبل، پایین‌تر احساس کردم. البته همچنان سایه سنگین آثار ترجمه‌شده ـ که اغلب هم آثار متوسط و ضعیف هستند ـ در ادبیات داستانی کودک دیده می‌شود.

حضور برخی چهره‌های جوان و نوجوان نیز از ویژگی‌های مثبت کارها بود. در ضمن برخی ناشران، با توجه به «نیازسنجی» و «درک نیازها و اولویت‌های امروزی کودکان» به تألیف برخی آثار موضوعی همچون محیط‌ زیست، مهارت‌های زندگی و… پرداخته بودند که این کارشان ستودنی بود. ضمناً از توجه به اصول حرفه‌ای کتابسازی همچون گرافیک، چاپ و جنس کاغذ مرغوب در بین برخی ناشران باید به نکویی یاد کرد.

* اشاره‌ای هم به ویژگی‌های آثار برگزیده در این جشنواره داشته باشید.

داوران در بخش کودک به عناصری همچون «طرح و ساختار منسجم»، «زبان سالم و شیرین»، «تخیل و شوق‌انگیزی در خوانش»، «بن‌مایه‌های ناب و انسانی و مطابق هنجارهای اجتماعی» و با توجه به امتیاز خاص این جشنواره ـ که متصل به نام «شهید» و خاستگاه آن یعنی «مسجد» است ـ به معنابخشی و توجه به ارزش‌های دینی و اخلاقی و انقلابی تأکید دارند.

در دو گروه برگزیده امسال بخش کودک نیز علاوه بر «لذت‌بخشی متون قصه‌ها»، (شگردهای خلاق داستان‌نویسی برای کودکان) به «معنا بخشی» (جنبه‌های محتوایی) آثار نیز توجه خاصی شده است.

* تحلیل شما از ضعف‌ها و چالش‌های نشر آثار داستانی کودک چیست؟

ضعف‌ها و چالش‌ها همان دردهای مزمن ادبیات داستانی کودک و شامل مواردی از قبیل این امور است:
فقدان خلاقیت در خلق متن‌های داستانی، بی‌توجهی به نیازهای روان‌شناختی کودکان امروز، کمرنگ بودن حال و هوای کودکانه (خیال، شیطنت، بازیگوشی و…) در آثار، ضعف زبان و نثر در شکل‌های روایتی آثار، نداشتن نوآوری در شکل ارائه آثار چاپی، بی‌اعتمادی ناشران به استعدادهای جوان و نوجوان، ارائه نشدن دغدغه‌های امروزی جامعه کودکان با توجه به چالش‌های محیطی، نداشتن فلسفه و ایده ذهنی در فانتزی‌های آثار کودکان و عدم بومی‌سازی حرفه‌ای آن.

* پیشنهادهای شما برای بهبود کیفیت آثار داستانی کودک چیست؟

به نظرم در این خصوص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: جست‌وجوی شیوه‌های تقویت اقتصاد نشر کودک و اولویت دادن به آثار تألیفی، تشویق ناشران به ترجمه آثار فاخر ادبیات کودک جهان، توجه به کارگاه‌های آموزشی در بین انجمن‌های صنفی، ناشران و نویسندگان، پایش جریان‌های نشر کودک در جهان و بهره‌وری و استفاده معقول از یافته‌های آن، رونق ترجمه آثار تألیفی نویسندگان ایرانی و انعکاس در محافل جهانی، تقویت انجمن‌های صنفی ناشران و نویسندگان و مترجمان حوزه نشر کودک به‌عنوان اهرم‌های مدیریتی بهبود جامع و مستمر کیفیت در نشر کتاب کودک، رونق آثار نظری (تئوریک) در موضوعات حرفه‌ای مدیریت نشر کتاب کودک از همه جهات اقتصادی و فرهنگی، استفاده بهینه از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی محافل «دانشگاهی مرتبط با حوزه نشر کتاب کودک» و ادبیات کودک و نوجوان.

منبع: فارس