«دال پران»؛ تجلی نشاط و کار گروهی/ میراثی با قابلیت جهانی شدن

به گزارش کودک پرس ، «دال پران» یکی از بازی‌های مهیج و شاد است که در لرستان از قدیم‌الایام طرفداران زیادی دارد، عشایر و روستاییان به دلیل نبود اسلحه گرم از سنگ برای دفاع از احشام و حریم زندگی خود استفاده می‌کردند، بنابراین نیاز بود نشانه زنی خود را تقویت کنند و با مرور زمان دال پلان به یک بازی تبدیل شد.

این بازی که روحیه گروهی را تقویت می‌کند، همچنین به دلیل جذابیت بالا و در صورت فراهم بودن شرایط و سرمایه‌گذاری، می‌توان آن را در سطح ملی و جهانی مطرح کرد.

«دال پران» بر خلاف بسیاری از  بازی‌ها و آیینی که به دست فراموشی سپرده شده‌اند، امروزه طرفداران زیادی نه در استان بلکه در دیگر مناطق کشور دارد و در ایام فراغت و پناه بردن به طبیعت توسط جوانان و افراد میان سال انجام می‌شود.

بازی «دال پران» توسط دو تیم تشکیل می‌شود که در آن هر دسته به فاصله ۱۰ الی ۲۰ متر دورتر از یکدیگر و روبروی هم قرار می‌گیرند، هر دسته در جایی که ایستاده‌اند، سه سنگ را به عنوان هدف  روبروی هم قرار می دهند، این سنگ‌ها باید در زمین فرو رفته باشند.

سپس با شروع بازی، هر نفر یک سنگ که به وزن و اندازه توانایی جسمی او است به طرف دال‌های دسته مقابل پرتاب می‌کند، علاوه بر افرادی که بازی «دال پران» را انجام می‌دهند، تماشای این بازی نیز از شور و حال خاصی برخوردار است.

این بازی که سال 85 در حوزه روستایی و بازی‌های محلی، علمی شده توانسته جایگاه خود را میان تمام قومیت‌ها پیدا کند، به طوری که در تمام جشنواره‌های رسمی فدراسیون، «دال پران» به عنوان یکی از بازی‌های اصلی و کلیدی برگزار می‌شود.

ضرورت احیا بازی‌های بومی و محلی

یک  جامعه شناس با اشاره به اینکه یادگیری و مهارت در انجام کارگروهی، نشاط اجتماعی و تحرک بدنی از جمله مزایای احیا بازی‌های بومی و محلی است، عنوان کرد: متاسفانه با گسترش تکنولوژی و رایانه‌ای شدن سرگرمی‌ها، بازی‌های بومی و محلی به تدریج به فراموشی سپرده و یا حداقل از رونق افتاده است.

توران صفری تاکید کرد: احیا بازی‌های بومی و محلی در لرستان به عنوان میراث‌های فرهنگی  ضروری است، موضوعی که باید مورد توجه متولیان قراربگیرد.

وی معتقد است؛ بازی‌های بومی و محلی سرشار از آداب، رسوم و خرده فرهنگ‌هایی است که بیانگر فرهنگ غنی و اصیل مردمان هر دیار است، در واقع بازی‌های بومی و محلی، بخشی از این آداب و آیین‌هاست که سرمایه فرهنگی و میراث معنوی ایران اسلامی محسوب می‌شود.

دال پلان و جذب گردشگر

این جامعه شناس افزود: نکته دیگر اینکه بازی‌های بومی و محلی به دلیل اینکه ریشه در فرهنگ و سنت هر منطقه دارند، ظرفیتی برای جذب گردشگر محسوب می‌شوند.

صفری با اشاره به اینکه بازی‌های بومی و محلی قابلیت اجرا در کمترین فضا را دارند، اظهار کرد: موضوع دیگر اینکه این بازی‌ها به امکانات و سرمایه مادی نیازی ندارند، بنابراین معرفی و گسترش آنها باید مورد توجه قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه «دال پران» یکی از بازی‌های پرطرفدار در منطقه زاگرس از جمله لرستان است، تصریح کرد: روستاییان و عشایر از دیرباز همواره به ویژه هنگام فراغت از کارهای دامداری و کشاورزی به دال پلان می‌پردازند، نکته مهم در بازی دال پلان تقویت روحیه گروهی این بازی محلی است.

صفری یادآور شد: با توجه به مهیج بودن «دال پران» با معرفی آن در سطح ملی و منطقه‌ای و حتی جهانی می‌توان آن را به یک ظرفیت گردشگری تبدیل کرد.

افزایش قدرت بدنی و هدف زنی

رئیس هیات بازی‌های بومی و محلی خرم‌آباد نیز با اشاره به اینکه «دال پران» بازی بومی لرستان به ویژه خرم‌آباد است، اظهارکرد: در گذشته‌های دور به دلیل اینکه ورزش کلاسیک نبوده، بزرگان و ریش‌سفیدان بازی‌هایی همانند «دال پران» که نشانه هدف‌گذاری و تیراندازی دو تیم سه نفره بوده  را انجام می‌دادند.

سعید القاصی به قدمت «دال پران» اشاره و گفت: این بازی از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کرده است، نکته دیگر اینکه به دلیل موقعیت جغرافیایی استان دال پلان طرفداران زیادی داشته زیرا همه جای استان انباشته از سنگ و کلوخ است.

وی ادامه داد: «دال پران» علاوه بر افزایش قدرت بدنی افراد هدف زنی را نیز افزایش می‌دهد، به همین دلیل در گذشته از بازی‌ها مورد علاقه عشایر و روستاییان بوده است.

توضیح قواعد بازی دال پلان در مسابقات

رئیس هیات بازی‌های بومی و محلی خرم‌آباد با بیان اینکه هیات بازی‌های بومی و محلی استان قواعد بازی را تنظیم و به فدراسیون بازی‌های بومی و محلی کشور تحویل داد، عنوان کرد: فدراسیون کشوری بازی‌های بومی و محلی تغییراتی در قواعد بازی ایجاد و آن را از گروهی به تک نفره و مهارتی تبدیل کرد.

القاصی مهر اضافه کرد: نکته دیگر اینکه در بازی محلی خودمان تیله و مره استفاده می‌شد، اما برای اینکه دیگر استان‌ها به این بازی روی آوردند، زمان و امتیاز تعیین کردیم.

وی گفت: زمان این بازی 12 دقیقه و هر تیم باید 9 امتیاز کسب کند، اما مانند گذشته شروع با استفاده از چوب تر و خشک است تا بخشی از هویت این بازی بومی حفظ شود.

القاصی مهر به فاصله دال‌ها  در قواعد جدید بازی نیز اشاره و تصریح کرد: فاصله دال‌ها برای بزرگسالان در تیم آقایان 16 متر،  جوانان 14 متر و نوجوانان 12 متر مشخص شده است، در تیم بانوان بزرگسالان 12 متر، جوانان 10 و نوجوانان 8 متر تعیین شده است.

وی بیان کرد: فاصله دال تا خط شروع 80 سانتی‌متر تعیین شده، در حالی که در بازی‌های محلی  گاهی اوقات فرد برای پرتاب سنگ تا وسط زمین  هم می‌آمد.

تلاش برای ثبت ملی دال پلان
رئیس هیات بازی‌های بومی و محلی خرم‌آباد در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در نظر داریم بازی را ثبت ملی کنیم، تصریح کرد: با توجه به اینکه «دال پران» بازی بومی استان است قرار است مکاتباتی با میراث فرهنگی در خصوص ثبت ملی داشته باشیم.

القاصی مهر به اهمیت احیا بازی‌های محلی نیز اشاره و عنوان کرد: به دنبال این هستیم تا با احیا بازی‌های ملی، کودکان بخشی از اوقات فراغت خود را به یادگیری این بازی‌ها اختصلاص دهند تا از فضای مجازی و بازی ها رایانه به دور باشند.

وی تاکید کرد: استعداد یابی، افزایش فعالیت جسمی و حفظ سلامت روحی افراد به ویژه کودکان و نوجوانان از جمله مواردی است که ما را به احیا بازی‌های بومی و محلی از جمله دال پلان وا داشته است.

منبع: فارس