افزایش امید به زندگی از ۵۶ به ۷۵ سال/ زمانی اسهال ۳۶ هزار کودک را به کام مرگ می‌کشاند

به گزارش کودک پرس ، سید علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی و وزیر اسبق بهداشت یکی از چهره‌های انقلابی کشور محسوب می‌شود که در راستای ارتقای سلامت و بهداشت تلاش‌های بسیاری انجام داده است.

وی متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان از آمریکا، استاد طب کودکان و نوزادان، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و تهران، عضو بورد کودکان (از سال ۱۳۵۹)، عضو بورد نوزادان از سال ۱۳۶۷ تاکنون بوده است.

مرندی دانشیار دانشگاه رایت استیت امریکا، رئیس بخش کودکان و رئیس بخش NICU و رئیس کمیته مرگ‌و‌میر perinatal بیمارستان دانشگاه مزبور، معاون آموزش، معاون درمان، معاون بهداشت وزارت بهداری، رئیس بخش کودکان بیمارستان طالقانی، مدیرگروه کودکان دانشگاه، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مدت ۹ سال را در مسئولیت‌های اجرایی خود دارد.

افزون بر این وی عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی (هشت سال) بوده و پژوهش‌ها و فعالیت‌های بسیاری در زمینه تغذیه، سلامت و بیماری‌های نوزادان و کودکان، بهداشت، جامعه‌نگری عوامل اجتماعی و عدالت در سلامت، ایجاد شبکه بهداشتی ـ درمانی، تنظیم خانواده، خودکفایی نیروی انسانی پزشکی و ترویج فرهنگ تغذیه با شیرمادر داشته است.

در کارنامه درخشان مرندی جوایزی از جمعیت سازمان ملل متحد (۱۹۹۹)، جایزه سازمان جهانی بهداشت (۲۰۰۰)، نشان دولتی درجه یک خدمت جمهوری اسلامی ایران (۱۳۷۹)، چهره ماندگار (۱۳۸۲) و چهره ماندگار استان اصفهان (۱۳۸۷) نیز به چشم می‌خورد.

او ۱۵ کتاب تالیف، سه کتاب ترجمه، ۸۹ مقاله در نشریات فارسی و هشت مقاله در نشریات بین‌المللی چاپ و منتشر کرده است.

در ادامه گفت‌وگویی با علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی و یکی از وزرای بهداشت پس از انقلاب اسلامی را بخوانید.

بیماری‌های واگیردار پیش از انقلاب بیداد می‌کرد

علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی با بیان وضعیت اسفناک بهداشت پیش از انقلاب اسلامی گفت: ما پیش از انقلاب به دلیل نبود امکانات و بهداشت از وضعیتی بد بهداشتی رنج می‌بردیم و شمار بسیاری جان خود را به دلیل بیماری‌های واگیردار از دست می‌دادند.

وی افزود: آن زمان در سفر به برخی نقاط کشور، تعجب می‌کردیم که مردم چگونه زندگی می‌کنند از نظر ما در حوزه پزشکی بیماری‌های واگیردار بیداد می‌کرد و کودکان بسیاری جان خود را به دلیل ابتلا به بیماری‌های واگیردار و اسهال ساده از دست می‌دادند.

وزیر اسبق بهداشت ادامه داد: بیمارستان‌ها مملو بود از مبتلایان به دیفتری، کزاز، سرخک و فلج اطفال و کودکان مثل برگ خزان از دنیا می‌رفتند.

مرگ سالیانه ۱۱ هزار کودک بر اثر کزاز

مرندی گفت: سالیانه ۱۱ هزار کودک بر اثر کزاز جان خود را از دست می‌دادند که خوشبختانه واکسیناسیون کزاز پس از انقلاب اسلامی موارد مرگ را بسیار کاهش داد.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی اظهار کرد: پیش از انقلاب اسلامی سالیانه ۳۶ هزار کودک بر اثر اسهال جان خود را از دست می‌دهند که با پیروزی انقلاب اسلامی پس از اقدامات اولیه این مرگ‌ها به ۵۰۰ در مراتب بعدی به ۲۰۰ مورد رسید و به تدریج این موارد مرگ بسیار کاهش یافت و امروز مشکلی از این نظر نداریم.

پیش از انقلاب خبری از واکسن نبود

وی گفت: پیش از انقلاب اسلامی واکسیناسیون کشوری برای کودکان انجام نمی‌شد و خبری از واکسن نبود در آن زمان فقط هشت درصد فرزندان استادان واکسن می‌زدند، واکسن نبود و آن مواردی نیز که وجود داشت به دلیل اینکه سواد مردم بسیار پایین بود کسی واکسن به فرزندش نمی‌زند.

مرندی گفت: با یخچال نفتی و قاطر برای انتقال واکسن‌ها کمک می‌گرفتیم، اما در نهایت با تلاش‌های بسیاری که پس از انقلاب اسلامی انجام دادیم واکسیناسیون گسترش پیدا کرد و امروز به پوشش ۹۸ درصدی واکسیناسیون رسیده‌ایم که حتی در بسیاری از کشور‌های اروپایی نظیر ندارد.

وضعیت بیمارستان‌ها بسیار اسف بار بود

وی با بیان اینکه آن زمان چند بیمارستان در کشور بیشتر نداشتیم، گفت: وضعیت بیمارستان‌ها بسیار اسف بار بود، افزود: به یاد دارم که مردم به دلیل کمبود پزشک از صبح زود پشت در مطب‌ها جمع می‌شدند و خبری از پیشگیری نبود و تنها چند بیمارستان داشتیم که وضعیت مناسبی نداشتند.

وزیر اسبق بهداشت ودرمان گفت: پیش از انقلاب تنها هفت دانشکده پزشکی داشتیم که ۳ دانشکده در تهران بودند و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها به آمریکا سفر می‌کردند و این افتخار بود، اما اکنون ۸۰ دانشکده و دانشگاه علوم پزشکی در کشور تاسیس شده است.

آمار بالای مرگ میر مادران باردار و نوزادان

مرندی گفت: از نظر سوء تغذیه با مشکل رو به رو بودیم و سوءتغذیه بیداد می‌کرد و آمار مرگ و میر مادران باردار و کودکان بالا بود، در سال ۵۶ از هر ۱۰۰ هزار تولد زنده ۲۷۴ مادر فوت می‌شدند و ۱۸۷ کودک زیر پنج سال در هر هزار تولد زنده جانشان را از دست می‌دادند، ولی اکنون میزان مرگ مادران در حال حاضر حدود ۲۰ در هر صد هزار موالید زنده است.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: ما در اوایل انقلاب مجبور بودیم از لیسانسیه‌های پزشکی استفاده کنیم این لیسانسه‌ها هندی و بنگلادشی بودند به یاد دارم که روزی بود که متخصص زنان و زایمان در کردستان نداشتیم.

امید به زندگی ایرانی‌ها به بالای ۷۵ سال رسیده است

وی بیان کرد: امید به زندگی ۵۷ سال بود و امید به زندگی خانم‌ها از آقایان بدتر بود، اما اکنون امید زندگی در خانم‌ها به مرز ۸۰ و در آقایان به ۷۵ رسیده است.

مرندی اظهار کرد: در زمانی که وزیربهداری بودم، در استان سمنان فردی ضربه مغزی شده بود و با من تماس گرفتند و گفتند که متخصص بیهوشی نداریم و اجازه دهید کسی که تجربی کار با اتر به صورت تجربی را دارد بیهوشی را انجام دهد و اوضاعی بود که ما در آن زمان داشتیم.

در ۶۵ هزار روستای کشور، هیچ پزشکی نداشتیم

وی افزود: نسبت پزشک به جمعیت یک به ۲ هزار و ۴۰۰ نفر بود و اگر تهران را فاکتور می‌گرفتیم، این نسبت یک به ۴ هزار و حتی به یک به ۱۸ هزار نفر می‌رسید و در ۶۵ هزار روستای کشور، هیچ پزشکی نداشتیم و این شرایط تا سال‌ها بعد از انقلاب هم وجود داشت و ما این شرایط را از پیش از انقلاب به ارث برده بودیم.

مرندی با بیان اینکه اعزام به خارج برای درمان یکی از مسائل شایع بود، گفت: بیماران ما برای پیوند، ناباروری، جراحی قلب و بسیاری از مشکلات به خارج سفر می‌کردند و بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای واردات شیرخشک صرف می‌شد و زمانی در جنگ بودیم و اعتباری برای وزارت بهداشت نداشتیم و هر بشکه نفت پنج تا شش دلار بود و بیشتر بودجه کشور صرف جنگ می‌شد و اکنون باید شاکر باشیم که وضعیت بهداشت و سلامت به برکت انقلاب به جایگاه بالایی رسیده است.

ایران؛ تنها کشور دنیا با بهبود شاخص‌های بهداشتی در دوران جنگ

وزیر اسبق بهداشت اظهار کرد: خوشبتانه به دلیل زحمات نیرو‌های بهداشتی بیماری‌های واگیردار در دوران جنگ شیوع پیدا نکرد و به قول جیمز برند که رئیس یونیسف و امریکایی بود، «تنها کشوری در دنیا که در دوران جنگ شاخص‌های بهداشتی بهبود پیدا کرد و مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیر نداشتند، ایران است» افزون بر این رئیس فدراسیون آموزش پزشکی جهان درباره آموزش پزشکی ایران تعاریفی داشتند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: دارو و تجهیزات پزشکی نداشتیم و همه را وارد می‌کردیم و ارز بسیاری از کشور خارج می‌شد.

ادغام آموزش پزشکی در وزارت بهداشت

مرندی با بیان اینکه با کمبود نیروی انسانی در حوزه سلامت روبه‌رو بودیم، گفت: ما لایحه‌ای را به مجلس بردیم و تصویب شد و پس از آن وزارت بهداری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تصویب رسید و آموزش پزشکی در وزارت بهداشت ادغام شد و بلافاصله احداث یک دانشگاه علوم پزشکی در هر استان در دستور کارقرار گرفت و علوم پزشکی شهیدبهشتی به عنوان اولین دانشگاه در سال نخست ۷هزار دانشجو جذب کرد.

وی افزود: با گذشت و فداکاری استادان، ۷هزار دانشجو تربیت شد که بسیاری از این استادان مدام به مناطق جنگی نیز سفر می‌کردند و ما نباید یادمان برود که چه افراد برجسته‌ای داشتیم که خود را وقف پیشرفت کشور کرده بودند.

سفر خارجی‌ها برای درمان به ایران

وزیر اسبق بهداشت با بیان اینکه ما در ایران پزشک فوق تخصص نداشتیم، گفت: سال ۶۶ برای اولین بار فوق تخصص در رشته‌های داخلی و کودکان و جراحی راه اندازی شد و به سرعت از نظر خدمات درمانی رشد کردیم و نیاز به اعزام بیماران به خارج از بین رفت و اکنون برای درمان از خارج به ایران می‌آیند و در حوزه پزشکی سربلند هستیم.

مرندی با بیان اینکه خوشبختانه فلج اطفال پس از انقلاب ریشه کن شد، گفت: از سال ۷۲ با وجود اینکه در همسایگی ایران، افغانستان و پاکستان که هنوز فلج اطفال در آن‌ها دیده می‌شود و با وجود سفر اتباع این کشور‌ها به ایران، اما به دلیل واکسیناسیون خوب حتی یک مورد وفلج اطفال نداریم.

وی با اشاره به نقش موثر صدا و سیما در ارتقای بهداشت گفت: صدا و سیما در تمام سال‌های پس از انقلاب همراه وزارت بهداشت بوده است و اگر صدا و سیما نبود تلاش‌های وزارت بهداشت به نتیجه نمی‌رسید و همیشه همراه ما بودند تا سلامت مردم را ارتقا دهیم.

منبع: دفاع پرس