چه پوشکی برای فرزندم بخرم؟

به گزارش کودک پرس، از حدود چهل سال پیش که پوشک های یکبار مصرف به بازار آمد، نیاز و انتظار بیشتر والدین را برآورده کرد؛ در هر حال، انتخاب پوشک بنا به سلیقه والدین است. شما مختارید قبل از به دنیا آمدن کودکتان، بین استفاده از پوشک یک بار مصرف یا پارچه ای، یکی را انتخاب و قبلاً آن ها را خریداری کنید. لازم است بدانید بیشتر نوزادان روزانه به ده عدد پوشک نیاز دارند.

پوشک های یکبار مصرف: امروزه بیشتر پوشک ها یکبار مصرف، یک لایه خارجی دارند که در تماس با بدن کودک قرار می گیرد و مانع نفوذ رطوبت به پوست می شود. این لایه از یک بدنه پشمی تصفیه شده خمیری شکل جاذب و یک ماده پُلیمر با قابلیت جذب بسیار زیاد و یک پوشش خارجی ضد آب تشکیل شده است. در طول سالیان، سازندگان پوشک های یکبار مصرف، موفق شده اند پوشک هایی نازک تر، سبک تر، با قدرت جذب آب بیشتر و راحت تر بسازند. استفاده از این پوشک ها آسان تر است و از پوست نیز به خوبی محافظت می کنند. بعد از باز کردن یک پوشک کثیف، محتوی آن را داخل توالت بریزید. هیچ گاه خود پوشک را داخل توالت نیندازید، زیرا باعث گرفتگی لوله فاضلاب می شود. پوشک مصرف شده را به وسیله پوشش خارجی اش بپیچید و آن را در ظرف مخصوصی که برای این کار در نظر گرفته اید، بیندازید.

پوشک های پارچه ای: قابل استفاده مجدد، در سال های اخیر تغییرات زیادی داشته اند و در انواع مختلف با تار و پود جذب کننده آب بیشتر، در دسترس هستند. این پوشک ها را باید جداگانه بشویید.
بعد از تخلیه محتوی آن را به داخل توالت، پوشک را با آب سرد آب بکشید و بعد در یک محلول پاک کننده ملایم و حاوی ماده سفید کننده بگذارید. بعد از اینکه پوشک را از این محلول درآوردید، آن را با آب داغ بشویید.

دفع ادرار

کوچولوی شما ممکن است هر یک تا سه ساعت، دفع ادرار داشته باشد و از چهار تا شش بار در روز ادرار کند. گاهی وقتی کودک بیمار است یا تب دارد یا بدون هیچ مشکلی و فقط به دلیل هوای گرم، تعداد دفعات دفع ادرار به نصف کاهش می یابد. دفع ادرار هرگز نباید با درد و سوزش همراه باشد. اگر متوجه شدید کودکتان هنگام ادرار، دچار ناراحتی می شود، مشکل را فوراً با پزشک کودکتان در میان بگذارید، چرا که ممکن است عفونت یا مشکلاتی در مجرای دفع ادرار وجود داشته باشد.

در یک کودک سالم، رنگ ادرار زرد ملایم تا زرد پررنگ است ( ادرار پررنگ و مایل به تیره، نشانه غلیظ بودن ادرار و این خود علامت کم رسیدن مایعات کافی به بدن کودک است ). ممکن است روی پوشک شیرخوار خود یک لکه صورتی رنگ ببینید و آن را با خون اشتباه بگیرید. در حقیقت پیدایش این لکه، معمولاً نشانه غلظت بیش از حد ادرار است که به رنگ مایل به صورتی در می آید. تا زمانی که شیرخوار حداقل روزی چهار بار ادرار کند احتمالاً مشکلی در کار نیست ولی اگر مشاهده رنگ، مایل به صورتی ادامه پیدا کرد، باید با پزشک کودک خود تماس بگیرید.

وجود واقعی خون در ادرار یا مشاهده نقاط خون آلود روی پوشک، به هیچ وجه طبیعی نیست ولی ممکن است واقعاً چیزی جز نشت مختصر خون از یک زخم کوچک حاصل از بثورات پوشک نباشد. گاهی نیز علت وجود یک مشکل جدی است. چنانچه وجود خون با نشانه هایی نظیر درد ناحیه شکم یا خونریزی در سایر نقاط همراه باشد، فوراً باید کودکتان به وسیله پزشک معاینه و بررسی شود.

دفع مدفوع:

در چند روز اول زندگی، کودک ممکن است برای اولین بار موفق به دفع مدفوع شودکه آن را « مکونیوم » می نامند. روده های نوزاد قبل از تولد از این ماده حجیم سبز تیره یا سیاه رنگ پر است که باید قبل از شروع عمل هضم طبیعی، از روده ها تخلیه شود. وقتی مکونیوم خارج شد مدفوع به زرد مایل به سبز، تغییر رنگ می دهد.

اگر شیرخوار از شیر شما تغذیه می کند مدفوعش شبیه خَردَل روشن، همراه با ذرات بذر مانند خواهد بود. تا زمانی که کودک هنوز شروع به خوردن غذای جامد نکند، مدفوعش نرم و حتی کمی آبکی است. اگر با شیرخشک تغذیه می شود، مدفوعش معمولاً زرد مایل به قهوه ای یا زرد می شود و قوامش از مدفوع بچه هایی که شیرمادر می خورند سفت تر خواهد بود.

اگر کودکتان از شیرشما یا شیرخشک تغذیه می کند، ولی مدفوعش سفت یا خیلی خشک است، مقدار آبی که به بدنش می رسد، بسیار کم است، یا به علت بیماری، تب یا گرما، آب زیادی را از دست داده است. وقتی خوردن غذاهای جامد را شروع می کند، مدفوع سفت ممکن است به این دلیل باشد که غذاهای یبوست آور مثل غلات و شیرگاو می خورد که هنوز دستگاه گوارشش قادر به تحمل آن ها نیست نوشیدن شیرکامل گاو برای شیرخواران زیر دوازده ماه مناسب نیست.

در زیر به سایر نکاتی که در مورد مدفوع باید در نظر داشته باشید اشاره شده است:
تغییراتی که گه گاه در رنگ مدفوع و قوام آن ایجاد می شود، امری طبیعی است، مثلاً اگر کودک در یک روز مقادیر زیادی غلات مصرف کرده باشد، به علت اینکه هضم آن مشکل تر انجام می گیرد، قدرت هضم کاهش می یابد و رنگ مدفوع سبز می شود یا اگر به او مکمل آهن بدهید، رنگ مدفوع به قهوه ای سیر تبدیل خواهد شد. اگر در ناحیه مقعد خراش کوچکی به وجود آید، ممکن است رگه هایی از خون روی مدفوع دیده شود. اگر مقادیر زیادی خون، بلغم یا مایع در مدفوع ظاهر شد، فوراً به پزشک کودک خود یا اگر در دسترس نبود به متخصص کودکان دیگری مراجعه کنید.

این علائم می توانند نشانه شرایطی باشند که به توجه پزشک نیاز باشد. چون مدفوع شیرخوار، به طور طبیعی نرم و مختصری آبکی است، فهمیدن اینکه به اسهال خفیفی مبتلاست یا خیر، آسان نیست. در اسهال، معمولاً علائم عبارتند از: افزایش ناگهانی تعداد دفع مدفوع (بیش از یک دفع با هر تغذیه) و آبکی شدن غیر معمول مدفوع. اسهال می تواند نشانه وجود عفونت روده یا مربوط به رژیم غذایی کودک باشد. اگر شیرخوار از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است اسهال او در اثر تغییر رژیم غذایی مادر باشد.
خطر اسهال در این است که می تواند شیرخوار را به کم آبی پیشرونده بدن دچار کند. اگر تب هم وجود دارد و سن شیرخوارتان زیر دو ماه است، باید او را فوراً به پزشک برسانید تا اگر لازم شد او را در بیمارستان بستری کند.

دفعات دفع مدفوع در هر شیرخوار نسبت به دیگری بسیار متفاوت است. بسیاری از کودکان بلافاصله بعد از هر شیر خوردن دچار اجابت مزاج می شوند که مربوط به واکنش معدی-روده ای است که هر بار با پر شدن معده، روده ها نیز فعال می شوند.

در سن 3 تا 6 هفتگی، بعضی از شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، در هفته فقط یک بار دفع مدفوع دارند که طبیعی محسوب می شود. به این علت که گاه، پس مانده جامد شیر مادر آنقدر ناچیز است که نمی تواند دستگاه گوارش را در هربار تغذیه، تحریک به دفع این پس مانده اندک کند. به همین دلیل باید چند روز و حتی گاهی یک هفته بگذرد تا مقدار مدفوع موجود به حدی برسد که قادر به تحریک دستگاه گوارش شود و دفع صورت گیرد. به این ترتیب، دفع دیر به دیر مدفوع تا زمانی که دارای قوام نرم و معمولی باشد و شیرخوار از جهات دیگر سالم به نظر برسد، به هیچ وجه نگران کننده نیست.

اگر کودک شما شیرخشک می خورد، ممکن است روزانه حداقل یک بار دفع مدفوع داشته باشد. اگر دفع او کمتر از یکبار در روز اتفاق افتد و به علت سفت بودن مدفوع مجبور شود برای دفع، بیش از حد طبیعی زور بزند، ممکن است دچار یبوست باشد. برای رفع این مشکل به پزشک کودک مراجعه کنید تا شما را راهنمایی کند.

منبع: ماهنامه پزشک شهر