کودکان شانگهای مکالمه با لهجه بومی را فرا می‌گیرند

کودک پرس-راهبرد فرهنگ: بمنظور تقویت و زنده نگه داشتن زبان منطقه ای و بهتر بگوئیم لهجه شانگهایی، مسوولین ذیربط در شانگهایی بطور جدی قدم هایی را برداشته اند و در همین راستا اولین کتاب لهجه شانگهایی در کلاس های مدارس شانگهای بکار گرفته می شود. نسل جوان شانگهای تمایلی به صحبت کردن با این لهجه را ندارند و ترس از آن وجود دارد که این لهجه به فراموشی سپرده شود.

یکی از کارشناسان لهجه شانگهایی و مدیر مرکز تحقیقاتی زبان شناسی دانشگاه شانگهای اظهار می دارد که در حال حاضر یافتن کودکی که لهجه شانگهایی را درست صحبت نماید در بسیاری از مدارس شهر امکان پذیر نیست و مدارس به یک کتاب درسی نیاز دارند که بعنوان راهنما در آموزش کودکان مورد استفاده قرار گیرد. به همین منظور کتابی با نام «Titled pupils learn to speak shanghai dialect» که شامل 20 درس می باشد، لهجه شانگهایی را در شکل داستان های عامیانه محلی، ریتم های کودکانه، معما و تصاویر کارتونی آموزش می دهد.

تاکنون کتاب های زیادی برای بزرگسالان تالیف شده است ولی برای دانش آموزان مدارس ابتدائی این اولین بار است. آقای چی ان به مدت 50 سال لهجه شانگهایی را مورد مطالعه قرارداده و بیش از 500 کتاب در مورد زبان ویرایش نموده که از آن جمله می توان دیگشنری لهجه شانگهایی و کتاب دو زبانه برای خارجیانی که می خواهند این زبان را فراگیرند نام برد. وی در مورد کتاب اخیر اظهار می دارد که سن زیر 11 سال بهترین زمان برای فراگیری زبان از سوی کودکان است.

وی معتقد است که هرچه نشاط و تفریح در یادگیری زبان بیشتر باشد، اراده بیشتری در تمرین آنچه یاد گرفته شده وجود خواهد داشت. چین در سال 1992 میلادی شروع به ارتقاء Putonghua یا Mandarin (زبان آموزش و پرورش در سیستم مدرسه چینی) در سطح ملی نمود که قویاً تدریس Putonghua را تشویق نمود. مدیر یکی از دبیرستان های شانگهای در این باره معتقد است که یادگیری Putonghua در کلاس های درس الزامی می باشد و اگر چه هیچ قانون سختگیرانه ای در فعالیت های پس از درس وجود ندارد، بسیاری از مدارس، معلمان و دانش آموزان را ملزم به صحبت کردن Putonghua می نمایند.

وی در ادامه اظهار داشت: «در حال حاضر مدارس با یکدیگر رقابت می کنند و در یک ارزیابی جامع، صحبت کردن به لهجه محلی بر اجرای کلی برنامه مدارس تاثیر خواهد گذاشت.» او همچنین گفت: «کودکان قبل از اینکه آموزش رسمی را آغاز نمایند لهجه شانگهایی را در نزد والدین خود می آموزند. آنها بخاطر نبود محیط مناسب پس از ورود به کودکستان و مدارس لهجه شانگهایی را فراموش می کنند.» براساس گزارش منتشره از سوی آکادمی علوم اجتماعی شانگهای تنها 60 درصد از دانش آموزان شانگهای می توانند بطور کامل لهجه محل خود را درک نمایند.

در همین ارتباط مادر یک پسر 6 ساله ساکن شانگهای اظهار داشت: «من دائماً تلاش می نمایم که با پسرم به لهجه شانگهایی صحبت کنم ولی او هنگام صحبت کردن Putonghua را برمی گزیند چرا که این قانون کودکستان اوست. اگرچه آنچه را که من می گویم او درک می کند اما نگران هستم که بتدریج این لهجه را فراموش کند. زبان بخشی از فرهنگ این شهر است و دوست ندارم که پسرم در شهر مادری خود احساس غریبی کند.» پیش بینی تاثیر کتاب لهجه شانگهایی بر دانش آموزان مشکل است چرا که این کتاب تنها یک مورد از برنامه های فشرده مطالعاتی کودکان می باشد.

کتاب درسی لهجه شانگهایی احتمالاً در کلاس های فوق برنامه یا گروه های سرگرمی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که تناوب تشکیل آن کمتر از کلاس های روزانه است. در این ارتباط، کمیسیون آموزش و پرورش شانگهای در خصوص بسط و گسترش استفاده از کتاب مذکور در مدارس شانگهای پاسخی ارائه نداده است. در سالهای اخیر بسیاری از بومیان شانگهای خواستار حفظ لهجه شانگهایی شده و نگرانی خود را از به فراموشی سپردن این لهجه ابراز داشته اند.

در این ارتباط هواپیمایی شانگهایی اطلاعات شهر شانگهای را در مسیرهای مشخصی به لهجه شانگهای اعلام می نماید و در نظر دارد که این مساله را به تمامی پروازهایی که به شانگهای توقف دارند توسعه دهد. همچنین دفتر هواشناسی شانگهای نیز جهت جلوگیری از مرگ لهجه شانگهایی، اعلام وضعیت آب و هوای شانگهای به لهجه محلی صورت خواهد گرفت.

همچنین برخی از برنامه های تلویزیونی در چین برنامه های خود را برای اولین بار به لهجه شانگهایی پخش می نمایند.

مهرداد رخشنده/ رئیس مرکز توسعه همکاری های علمی و دانشگاهی- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی