بررسی کودکان اوتیسم

به گزارش کودک پرس پرس : کودک اوتیستیک فاقد توانایی کافی و مناسب در تعامل با دیگران است. یک کودک سالم در مراحل مختلف رشد خود رفتارهایی مثل نگاه کردن، لبخند زدن، چرخاندن سر به سمت دیگران، چنگ زدن و دست زدن به اشیا را از خود نشان می‌دهد؛ ولی کودک اوتیستیک حتی ممکن است از این‌که در آغوش پدر و مادر خود قرار بگیرد، آشفته شود، از نگاه کردن خودداری کند و در برابر نوازش اطرافیان، مقاومت کند و رفتار سرد نشان دهد.
کودک اوتیستیک حتی ممکن است از این‌که در آغوش پدر و مادر خود قرار بگیرد، آشفته شود، از نگاه کردن خودداری کند و در برابر نوازش اطرافیان، مقاومت کند و رفتار سرد نشان دهد.
مشکلا‌ت کلا‌می
این کودکان علاوه بر ناتوانی در ابراز رفتارهای هیجانی و کلامی اجتماعی، قادر به درک و تفسیر افکار، احساسات و نشانه‌های مختلف رفتارهای دیگران مثل لبخند زدن، شکلک درآوردن و… نیستند.
اختلال در گفتار و زبان که یکی از ویژگی‌های عمده کودکان در خود مانده است، خود را به 2‌صورت تاخیر در رشد زبان یا تاخیر در بیان جملات معنادار نشان می‌دهد و این خود رشد روابط اجتماعی آنها را با مشکلات بیشتری همراه می‌کند.
ویژگی‌های خاص اختلال اوتیسم، طیف گسترده‌ای از راهکارهای مختلف درمانی، آموزشی و توانبخشی را می‌طلبد. درمان و آموزش‌های مختلفی چون گفتار درمانی، کار درمانی، بازی درمانی و… متناسب با نیاز هر کودک در برنامه کار با آنها در نظر گرفته می‌شود، کودکان در خود مانده نیازمند آموزش‌ها و درمان‌های اختصاصی و ویژه‌ای هستند که به طور مستقیم و برنامه ریزی شده دنبال می‌شود.
در جهت آموزش‌های تخصصی و انفرادی، داشتن فرصت‌هایی برای تعاملات اجتماعی از نیازهای اساسی این گروه است.

این کودکان به طور عمده از برقراری روابط اجتماعی اجتناب می‌کنند یا در مواقع لزوم به ارتباط با دیگران می‌پردازند و درعین حال که تصور می‌شود در حال شنیدن کلام دیگران هستند؛ واکنش مناسب از خود نشان نمی‌دهند.

حضور در جمع کودکان و داشتن محیطی طبیعی برای برقراری ارتباط (در کنار آموزش‌های تخصصی در فضای بسته) کمک موثری به بهبود وضعیت آنها می‌کند.چنین محیطی در مرحله اول باید پذیرا و نیز آشنا با ویژگی‌های خاص و نیازهای ویژه این گروه باشد. حضور مربی همراه که آگاهی کافی از توانایی‌ها، خصلت‌های شخصی، علایق، مشکلات و میزان آموزش‌های دریافتی کودک دارد، ضروری است. مربی همراه با داشتن این اطلاعات اولیه با حضور نامحسوس خود، برقراری ارتباط کودک اوتیستیک با کودکان دیگر را هموار می‌کند.
مربی همراه با کسب اطلاعات لازم از خانواده و نیز سایر مربیان تخصصی و درمانگران کودک، برنامه حضور او را در جمع کودکان تنظیم می‌کند. این برنامه که در کل رشد عاطفی اجتماعی و فرصت‌های ارتباط طبیعی با افراد دیگر را در بر دارد باید شامل فعالیت‌های گروهی و نیز انفرادی باشد.
اولین گام شروع هر نوع فعالیتی ایجاد ارتباط مطلوب بین مربی همراه و کودک است. ایجاد این ارتباط ممکن است از چند ساعت تا چند روز به طول بینجامد و چون در مراحل نخستین این کودکان به صورت غیر کلامی ارتباط برقرار می‌کنند، مربی باید با دقت و نگاه ویژه‌ در اولین مراحل ارتباط ، فرصت‌ها و موقعیت‌های پیش آمده را جهت بهبود و توسعه ارتباط به کارگیرد.
حضور کودکان اوتیستیک در جمع همسالان فرصتی است برای تمرین و درونی‌سازی آموزش‌هایی که به صورت ویژه و تخصصی به آنها داده می‌شود . در این مرحله، مربی گام به گام به کودک نزدیک می‌شود؛ از اجبار و تحمیل برنامه خود به کودک خودداری می‌کند و با گفتگوی کوتاه و آرام و نیز به کمک ابزار یا فعالیتی که کودک تمایل به انجام آن دارد، با او همراه می‌شود. با دریافت علائم و نشانه‌های ارتباطی مثل گفتن کلمه‌ای یا تماس فیزیکی مثل گرفتن لباس یا دست، مربی کودک را به سمت برنامه مد نظر خود می‌برد و در پی آن، با ایجاد فرصت همکاری و ارتباط بیشتر، حضور کودک را در جمع همسالانش تسهیل می‌کند.
این مرحله به نوبه خود ، شناختی از کودک به مربی می‌دهد که او را در تنظیم و تکمیل برنامه‌ها و فعالیت‌های لازم یاری می‌کند.
عدم قدرت تمرکز
این کودکان اغلب فاقد توانایی و تمرکز کافی برای حضور طولانی مدت در جمع هستند. ازدحام و تعدد محرکات پیرامون به برانگیختگی و آشفتگی آنها منجر می‌شود. مربی همراه با شناختی که از زمان و میزان این توانایی به دست می‌آورد، پس از هر فعالیت جمعی، فرصت حضور کودک در فضایی آرام برای انجام فعالیت فردی مورد علاقه او را ایجاد می‌کند، اغلب پس از زمانی کودک به آرامش قبلی خود باز می‌گردد و آماده حضور دوباره در جمع می‌شود. این فواصل زمانی به مرور تغییر می‌یابد و توانایی کودک برای حضور بیشتر در جمع افزایش می‌یابد.
مشکلات حسی کودکان درخود مانده یعنی حساسیت بیش از حد یا کمتر از حد معمول موانعی برای درک صحیح محرک‌های اطراف آنها ایجاد می‌کند و ناتوانایی در کنترل و تنظیم هیجانات، مشکلات رفتاری برای کودک به وجود می‌آورد. در این مواقع مربی همراه با درک وضعیت روانی کودک و نیز شرایط پیش آمده او را به آرامش و نیز انجام واکنش درست و مناسب متناسب با موقعیت کمک می‌کند و شاید بدفعات مجبور به تکرار این فرآیند برای تبدیل رفتار نامطلوب به رفتار صحیح مورد نظر باشد.
تعمیم آموخته‌ها به شرایط طبیعی زندگی برای کودک اوتیستیک دشوار است. حضور کودکان اوتیستیک در جمع همسالان فرصتی است برای تمرین و درونی‌سازی آموزش‌هایی که به صورت ویژه و تخصصی به آنها داده می‌شود و این خود نیازمند برقراری ارتباط از طریق دوست شدن، بازی کردن و گفتگوی دو جانبه است. مربی همراه در این موارد خود به صورت حلقه‌ای از مجموعه ارتباطی عمل می‌کند، با گفتگوی ساده و مختصر کودک را به موقعیت موجود آگاه می‌کند؛ در مواردی با نشان‌دادن واکنش مورد انتظار، کودک را با رفتار مورد نظر آشنا می‌کند، سپس با درخواست تکرار از طرف کودک، او را به انجام رفتار مطلوب بر می‌انگیزد.

منبع:اکاایران