برنامه فیتیله صرفا جنبه طنز دارد

به گزارش کودک پرس ,مرصع موسی الرضایی در جلسه گفت‌وگوهای ادبی با محوریت ادبیات کودک و نوجوان که با موضوع آسیب‌شناسی محتوایی نمایش‌های فیتیله در سال 93 در دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار شد، اظهار کرد: تربیت کودکان از مهم‌ترین دغدغه‌هایی است که همیشه والدین و مربیان به همراه دارند و برای رفع این مشکل روش‌های مختلفی وجود دارد که مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی افزود: در دهه‌های اخیر رسانه‌های جمعی مانند تلوزیون که نقش برجسته‌ای را ایفا می‌کند، افراد با هدف انتقال مفاهیم و آموزش به کودکان، برنامه‌هایی را در این زمینه تولید می‌کنند تا تلویزیون به عنوان یک وسیله‌ ارتباطی بتواند مفاهیم آموزشی و تربیتی را به نحو احسن منتقل کند.

این کارشناس ارشد ادبیات کودک تصریح کرد: تحقیقات و پژوهش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته و محتوای این برنامه‌ها از طریق دو روش مستقیم (آموزش در مدارس) و روش غیر مستقیم (کتاب، تلویزیون و اینترنت) رسیدگی و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی عنوان کرد: در علم ارتباطات از دو روش کلی برای انتقال مفاهیم و پیام بین فرستنده و گیرنده استفاده می‌شود و بهتر است پیام به صورت غیر مستقیم انتقال داده شود.

وی خاطر نشان کرد: نمایش نوعی روایت دیدنی و شنیدنی است که در آن چگونگی روند رویایی یک یا چند شخصیت با موضوع علت‌ها، انگیزه‌ها و یا آفریننده‌های آن نشان داده و بیان می‌شود.

موسی الرضایی گفت: نمایش کودکان شامل دو نوع منثور و منظوم است و ابعاد نمایش‌ها از جنبه‌های مختلف دارای طبقه‌بندی‌های متفاوتی است که از نظر نوع محل اجرا، محتوا، کاربرد و وسایلی که مورد استفاده است به کار گرفته می‌شوند.

وی اظهار کرد: برای نمایش‌های کودکان و نوجوانان مضمون‌هایی در مورد نمایش‌نامه وجود دارد که باید به‌روز و با توجه به ظرفیت‌های کودکان و نوجوانان تنظیم شود، ضرباهنگ نمایش‌نامه باید تند و دراماتیک و نیز دارای جنبش و تحرک باشد که این موضوعات در نمایش‌نامه‌های برنامه فیتیله کاملا احساس می‌شود.

نمایش‌نامه‌ها باید در جهت مثبت حرکت کند

این کارشناس ارشد ادبیات کودک افزود: نمایش‌نامه برای اینکه در جهت مثبت حرکت کند باید به پیروزی قهرمانان داستان ختم شود و نیز مدت زمان برنامه‌ها باید متناسب با سن کودکان و نوجوانان برنامه‌ریزی و در عین سادگی از ساختاری قوی برخوردار باشد.

وی در خصوص ابعاد برنامه فیتیله، تصریح کرد: این برنامه به لحاظ محتوا، کمدی، نوع کاربرد آموزشی، انتقادی و تفریحی است و نیز از نظر نوع اجرا، می‌توان روایت و بازنمایی داستان را در آن معرفی کرد.

وی در خصوص تربیت آموزشی، 9 هدف را نام برد و عنوان کرد: این اهداف شامل جسمانی و مادی، عقلانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، دینی، عاطفی و سیاسی است ولی برنامه فیتیله را براساس محتوایی نمی‌توان در قالب این اهداف قرار داد چرا که در به کاربردن بعضی جملات، کودک دچار تناقض می‌شود به عنوان مثال وقتی گفته می‌شود که اسراف نکنیم نمی‌دانیم که جنبه اخلاقی دارد و یا چیز دیگری را می‌خواهد بیان کند.

موسی الرضایی خاطر نشان کرد: براین اساس برای برنامه فیتیله یک طبقه‌بندی پنج‌گانه تعریف کردیم که به این شرح است: شناخت بدن و شیوه نگه‌داشت مناسب آن، رابطه با دیگران که همان بعد اجتماعی است، رابطه با طبیعت و محیط زیست، فرهنگ که شامل الگوهای رفتاری و باورهاست، ارزش‌گذاری فردی و روان‌شناختی که این اهداف برای این برنامه صدق می‌کند.

این کارشناس ارشد ادبیات کودک افزود: محتوا باید ارزشمند و دارای انعطاف پذیری بالا طراحی ‌شود تا برای کودکان فرصت‌های یادگیری را فراهم آورد.

وی محتوای نمایش فیتیله را به سه قسمت تقسیم کرد و گفت: محتوای طنز، محتوایی است که صرفا خنده‌دار و هیچ بار معنایی و آموزشی ندارد، دوم محتوای آموزش و تربیتی است که به طور مستقیم ارائه می‌شود و در آخر محتوای طنز و تربیت است که به صورت تلفیقی در این برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد و لازم به ذکر است که آموزه‌های تربیتی و آموزشی با استفاده از ابزار طنز به مخاطب ارائه می‌شود.

وی در خصوص محور بیانی برنامه فیتیله، عنوان کرد: بیان کلام محور، که نامگذاری خنده‌دار برای شخصیت‌های نمایش است و بیان کلمات و استفاده از عبارات و جملاتی که معنای واقعی ندارند، دوم تصویر محور است که شامل گریم و لباس‌های خنده‌داری است که بازیگران نمایش به تن می‌کنند و همچنین نحوه راه رفتن که منجر به خندیدن حاضران در صحنه می‌شود.

 موسی الرضایی تصریح کرد: استفاده همزمان از کلام و تصویر، طنزهای تصویر و کلام محور را به وجود می‌آورد که بهترین طنز برای رسانه جمعی مانند تلویزیون و این چنین برنامه‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این کارشناس ارشد ادبیات کودک خاطر نشان کرد: محتواهایی که در برنامه فیتیله وجود دارد برای کودکان مناسب نیست زیرا محتوای تربیتی این برنامه صرفا طنز است و فرم به محتوا غلبه کرده و بعضی از آیتم‌های برنامه برای کودکان نامفهوم است و بیش‌تر برای بزرگ‌ترها کاربرد دارد.

وی در پاسخ به این سوال که هدف از بررسی محتوای برنامه فیتیله چیست، اظهار کرد: بنده به عنوان کسی که کار نقد رسانه را انجام می‌دهم زمانی که این برنامه را به صورت منتقدانه تماشا ‌کردم عیب‌هایی را در محتوای این برنامه متوجه شدم و اصلی‌ترین دغدغه من از انجام این کار این بود که مخاطب این برنامه بیشتر بزرگسالان هستند و این موضوع بسیار ناراحت کننده است.

موسی الرضایی ادامه داد: اگر قرار است کاری برای کودکان و نوجوانان ساخته شود نباید مخاطب آن بزرگسالان باشند چرا که بیشتر محتوای این برنامه برای والدین ساخته شده است و بعضی از صحبت‌های آن‌ها را کودکان متوجه نمی‌شوند و منجر به این می‌شود که کودکان دیگر تمایلی به دیدن چنین برنامه‌هایی نداشته باشند.

منبع:خبرگزاری ایسنا