پدر و مادر، خود را مسئول کشف استعدادهای کودکانشان بدانند

به گزارش کودک پرس ، يکي از دغدغه هاي اصلي والدين، کشف استعدادها و توانمندي هاي فرزندانشان از دوران کودکي است. اين دغدغه زماني مي تواند به عنوان يک رويکرد مثبت در زندگي فرزندان ما نقش ايفا کند که به احساس مسئوليت تبديل شود. يعني پدر و مادر، خود را مسئول کشف استعدادهاي کودکانشان بدانند و در اين مسير با نگاهي چند بُعدي به توانمندي، علاقه و موقعيت فرزندشان بتوانند تأثير مهمي در تعيين مسير زندگي آنان بگذارند.

بنابر گفته کارشناسان، استعداديابي در بچه‌ها در حقيقت فقط يافتن توانايي آنها نيست بلکه کمک به پيدا کردن مسير زندگي آنهاست. والدين بهترين کاشف فرزندان خود هستند، پس بهترين افراد براي راهنمايي درست جهت انتخاب مسير زندگي آنها هم مي باشند.

استعداديابي را مي توان نوعي سرمايه‌گذاري طولاني مدت دانست که در طول مسير زندگي فرد با صرف انرژي کمتري بچه‌ها را به بازدهي بيشتر مي‌رساند. متأسفانه در جامعه‌ ما بسياري از افراد ديده مي شوند که در کمتر از يک دهه چندين شغل عوض کرده يا در جايگاه هاي مختلفي مشغول به کار مي شوند در حالي که اين کارها هيچ ربطي به رشته تحصيلي يا علاقه مندي آنها ندارد! در حقيقت يعني خانواده ها در دوران کودکي با عدم شناخت درست از استعداد و توانمندي کودک، نتوانسته اند او را در مسير درست انتخاب گري قرار بدهند.

اما به راستي استعداد چيست و چگونه مي توان آن را کشف کرد؟ ميترا خسروبيک، کارشناس مسائل اجتماعي و مشاور در گفتگو با خبرنگار ما مي گويد: برخي به اشتباه استعداد را همان «آي كيو» يا قدرت يادگيري افراد مي دانند و پيرو همين باور غلط عده اي داشتن هوش را فقط به افراد خاصي محدود مي دانند.

وي با بيان اينکه براي استعداديابي بايد به دنبال هوش هاي جداگانه باشيم، مي گويد: هوش هاي چندگانه، به هوش هايي

گفته مي شود که دربرگيرنده استعدادها، خصوصيات شخصيتي و همچنين توانايي هاي افراد است که اگر به درستي شناسايي و در مسير صحيح قرار گيرند، مي توانند کمک بزرگي براي فرد محسوب شوند.

اين کارشناس مسائل اجتماعي در پاسخ به اين سؤال که والدين چگونه مي توانند هوش هاي جداگانه فرزندان خود را شناسايي کنند؟ مي گويد: صحبت کردن با فرزندان و شناختن علاقه مندي هاي آنها با توجه به کارهايي که انجام مي دهند يا دوست دارند که آنها را انجام دهند بهترين راه براي کشف استعدادهاي فرزندان است.

اين مشاور خانواده با تأکيد بر اينکه والدين براي شناخت استعدادهاي فرزندان خود بر ديگران ارجح هستند، اظهار مي کند: با توجه به اينکه پدر و مادر زمان بيشتري را با فرزند خود سپري مي کنند در شناخت روحيات، افکار و علايق و آرزوهاي او، نسبت به سايرين موفق تر بوده و احتمال خطاي آنها کمتر است.

خسروبيک بيان مي کند: اگر پدر و مادري بگويد در شناخت استعداد يا انتخاب مسير زندگي فرزندش دچار اشتباه شده است بايد گفت که يا زمان کافي براي شناخت فرزندش صرف نکرده است يا اينکه با خودخواهي و تک نگري

غير قابل توجيهي فرزندش را به سمت خواسته ها و آرزوهاي خودش برده است!

وي ادامه مي دهد: البته والدين در اين مسير – شناخت استعدادها و علاقه مندي هاي کودک – صبر و دقت زيادي داشته باشند و در اين مسير با دلسوزي توأم با واقع نگري و دادن حق انتخاب گري به فرزندانشان آنها را راهنمايي کرده و راه را براي موفقيت او هموار کنند.

اين مشاور خانواده، بي تفاوتي افراد خانواده نسبت به همديگر را بزرگترين مانع در راه شناخت استعدادها و خواسته هاي افراد مي داند و مي گويد: کودک خود را براي کارهاي خوبش تشويق کنيد و با اين کار، او را در مسير پيشرفت انواع مختلف استعداد‌ها و هوش‌هايش قرار دهيد.

اين کارشناس مسائل اجتماعي با بيان اينکه هيچ يک از هوش‌ها برتر از ديگري نيست، گفت: هر هوشي در صورتي که در کودک شناخته و پذيرفته شود و براي رشد و پيشرفت آن تلاش شود قطعاً مسير پيشرفت فرد را ترسيم خواهد کرد.

خسروبيک ادامه مي دهد: روش هاي مختلفي براي سنجش هوش و توانايي و استعداد کودک وجود دارد. به خاطر داشته باشيد براي سنجش استعدادهاي کودک خود هيچ روشي را نبايد به صورت مطلق و انحصاري به کار ببريد.

* هنرمند کوچک 8 ساله:

مهديه شيخ حسيني مقتدر، کودکي 8 ساله است که در زمينه هاي هنري در اندازه هاي قابل توجهي علاقه مندي و تلاش فردي دارد. او در گفتگو با خبرنگار ما خودش را اين گونه معرفي مي کند: من مهديه شيخ حسيني مقتدر هستم، کلاس دوم دبستان را در مدرسه “شهيد يوسفي” منطقه 15 تهران تمام کرده ام.

اين خانم کوچولو که به زيبايي و با اعتماد به نفس بالايي صبحت مي کند، در خصوص علاقه اش به هنر و کارهاي هنري مي گويد: من نقاشي مي کشم و سعي مي کنم با وسايلي که جلوي دستم هست بتوانم کاردستي هاي زيبا و قابل استفاده درست کنم . “کُلاژ” را هم دوست دارم و طرح هايي را که بيشتر آنها برگرفته از طبيعت است، درست مي کنم.

مهديه خانم، شاعر هم هست و در اين زمينه سعي مي کند که با کلمات هر چند ساده و در قالبي هر چند شکسته تر از آن چيزي که بتوان شعرش ناميد، شعر بگويد. او در باره

علاقه مندي اش به شعر نيز مي گويد: در مدرسه يکي از بچه ها شعر مي گفت و من ديدم که دوست دارم در اين زمينه هم کار کنم.

اين دانش آموز سال دوم دبستان، با شناخت درست از توانمندي هايش و به کارگيري تمام تلاشش براي رسيدن به نقطه کمال مي گويد: دوست دارم در آينده شاعر شوم و در موضوعات “طبيعت” و “خدا” شعر بگويم.

آن چيزي که از گفتگو با مهديه حسيني مقتدر درک کرديم اين است که او در خانواده اي مذهبي بزرگ شده و شناخت درستي از خدا و واجبات ديني مانند نماز، روزه، حجاب و مناسبت هاي مذهبي مخصوصاً ايام عزاداري امام حسين عليه السلام و مهدويت به اندازه هاي يک کودک هشت ساله دارد. از اين رو وقتي مهديه صحبت از شعر گفتن براي خدا مي کند هر يک از اين موارد که وجهي از شناخت دين و خدا را در بر مي گيرد مي تواند منظور نظرش باشد.

نقاشي هاي مهديه خانم، از بهترين کارهايي است که به ما نشان مي دهد. او در اين رشته نيز توجه خاصي به طبيعت دارد. او مي گويد: من نقاشي را از 4 سالگي آغاز کردم، اما با کمي تفاوت! معمولا در ذهنم قصه اي مي گفتم،

بعد براي آن قصه که بيشتر برگرفته از خاطرات يا آرزوهايم – تخيلات – بود، نقاشي مي کشيدم؛ وقتي کارم تمام

مي شد از مامان مي خواستم که کنارم بنشيند و اين قصه ها

را زير نقاشي ام بنويسد.

مهديه مي گويد: من امام حسين عليه السلام را خيلي دوست دارم و بزرگ ترين آرزويم ظهور امام زمان (عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف) است، از خداوند مي خواهم که ظهور امام زمان را نزديک کند، چرا که از نبودن ايشان خسته شدم ام!

اين دانش آموز مدرسه شهيد يوسفي که درس هاي رياضي و فارسي را بيش از ساير درس هايش دوست دارد، در پاسخ به اين سؤال که چه آرزويي براي کودکان يمني که به خاطر جنگ نمي توانند به مدرسه بروند، دارد؟

مي گويد: آرزو مي کنم زودتر جنگ در کشور آنها تمام شود. خانواده به من اجازه نمي دهند که تصاوير اين جنگ ها

و خشونت ها را ببينم اما من از تلويزيون متوجه جنگ در شهرهاي آنها مي شوم. به دوستانم در کشور يمن

مي گويم که صبر داشته باشند و به خدا توکل کنند و مطمئن باشند که آنها پيروز مي شوند.

محبوبه رينه اي، مادر مهديه شيخ حسيني مقتدر است، او در باره شناخت استعداد هنري فرزندش مي گويد: مهديه فرزند چهارم ما و متولد بهمن 1387 است. او بسيار زودتر از ساير بچه ها صحبت کرد و حافظه اي قوي براي يادگيري اشعاري داشت که برايش مي خوانديم. با توجه به تجربه قبلي که از فرزندانم داشتم متوجه اين تفاوت در مهديه شدم، کودکي که هنوز نمي توانست راه برود در 7 ماهگي صحبت مي کرد و زير يک سال بود که شعرهاي کودکانه را از بر مي خواند.

وي با بيان اينکه وقتي مهديه نقاشي مي کشيد هر طوري که بود براي نوشتن داستان هايش کنار نقاشي هايش وقت مي گذاشتم، ادامه مي دهد: حتي اين نقاشي ها را به کارشناسي نشان دادم و به من گفت که او به دختر بودنش بسيار افتخار مي کند.

خانم رينه اي با بيان اينکه براي شناخت بيشتر و بهتر استعدادهاي مهديه تلاش کردم اما جايي به درستي پاسخگوي ما نبود، گفت: حتي در مدرسه هم اين استعدادها و توانمندي ها نه تنها شکوفا نمي شود بلکه ديده هم نمي شود!

رفتارمان با کودکان با استعداد چگونه باشد؟ آيا مدارس به تنهايي مي توانند بار استعداديابي و شکوفايي اين استعداد را بر دوش بکشند؟

بيشتر مدارس شيوه هاي آموزشي خود را بر مبناي معيارهاي رشدي قرار مي دهند که متناسب با ميانگين سني کودکان است. بايد درک کنيد که مدرسه فرزندتان، خود را براي آموزش فرزند با استعداد شما آماده نمي کند. مدرسه ممکن است قبلاً با کودک با استعداد برخورد نداشته باشد، بنابر اين هميشه نمي داند چگونه از عهده موقعيت برآيد. دوستان، خانواده و والدين ديگر وقتي مي فهمند که فرزندتان با استعداد و استثنائي است ممکن است واکنش هاي

متفاوتي نشان دهند، برخي با خوشحالي و برخي با حسادت رفتار مي کنند. کودکان با استعداد و استثنائي دو نياز اوليه دارند:

– نياز دارند تا با خودشان و با تفاوت هاي خود در مقايسه با کودکان همسن شان احساس راحتي کنند.

– نياز دارند که استعدادشان را پرورش دهند.

هدف شما بايد اين باشد که فرزندتان تا حد ممکن احساس راحتي و آرامش کند و موفقيت هايش را به طور طبيعي بپذيرد. توصيه هاي اجتماعي و احساسي زير را براي تربيت يک کودک با استعداد و استثنائي به خاطر بسپاريد:

– از ابتدا با استعداد بودن را تشخيص دهيد و شناسايي کنيد. کودکان مستعد ميل شديدي به دانش اندوزي دارند و شما بايد اين ميل را تا حد امکان زود تشخيص دهيد. به اين ترتيب هر کسي مي تواند فرصت هاي زيادي به فرزندتان بدهد تا استعدادهايش را پرورش دهد.

– يک مربي براي پرورش استعدادهاي فرزندتان بيابيد. اين مربي ممکن است خودتان باشيد يا يک دوست خانوادگي يا يک معلم باشد.

– امور را در منزل، متعادل نگه داريد. مطمئن شويد که کودکان ديگر به زمان و انرژي اي که شما به فرزند مستعد خود اختصاص مي دهيد احساس حسادت نکنند.

– يک مدرسه خوب، دانش آموزان ممتاز خود را شناسايي کرده، توقعات و نيازهاي آنها را تأمين مي کند. با معلم فرزندتان صحبت کنيد و دريابيد که چگونه موجب رشد و پيشرفت کودکان با استعداد مي شوند.

منبع: روزنامه رسالت